UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 1824
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
rāmasya vacanaṃ śrutvā harṣapauruṣavardhanam / (1.1)
Par.?
sugrīvaḥ pūjayāṃcakre rāghavaṃ praśaśaṃsa ca // (1.2)
Par.?
asaṃśayaṃ prajvalitais tīkṣṇair marmātigaiḥ śaraiḥ / (2.1)
Par.?
tvaṃ daheḥ kupito lokān yugānta iva bhāskaraḥ // (2.2)
Par.?
vālinaḥ pauruṣaṃ yat tad yac ca vīryaṃ dhṛtiś ca yā / (3.1)
Par.?
tan mamaikamanāḥ śrutvā vidhatsva yadanantaram // (3.2)
Par.?
samudrāt paścimāt pūrvaṃ dakṣiṇād api cottaram / (4.1)
Par.?
krāmaty anudite sūrye vālī vyapagataklamaḥ // (4.2)
Par.?
agrāṇy āruhya śailānāṃ śikharāṇi mahānty api / (5.1)
Par.?
ūrdhvam utkṣipya tarasā pratigṛhṇāti vīryavān // (5.2)
Par.?
bahavaḥ sāravantaś ca vaneṣu vividhā drumāḥ / (6.1)
Par.?
vālinā tarasā bhagnā balaṃ prathayatātmanaḥ // (6.2)
Par.?
mahiṣo dundubhir nāma kailāsaśikharaprabhaḥ / (7.1)
Par.?
balaṃ nāgasahasrasya dhārayāmāsa vīryavān // (7.2)
Par.?
vīryotsekena duṣṭātmā varadānāc ca mohitaḥ / (8.1) Par.?
jagāma sa mahākāyaḥ samudraṃ saritāṃ patim // (8.2)
Par.?
ūrmimantam atikramya sāgaraṃ ratnasaṃcayam / (9.1)
Par.?
mama yuddhaṃ prayaccheti tam uvāca mahārṇavam // (9.2)
Par.?
tataḥ samudro dharmātmā samutthāya mahābalaḥ / (10.1)
Par.?
abravīd vacanaṃ rājann asuraṃ kālacoditam // (10.2)
Par.?
samartho nāsmi te dātuṃ yuddhaṃ yuddhaviśārada / (11.1)
Par.?
śrūyatām abhidhāsyāmi yas te yuddhaṃ pradāsyati // (11.2)
Par.?
śailarājo mahāraṇye tapasviśaraṇaṃ param / (12.1)
Par.?
śaṃkaraśvaśuro nāmnā himavān iti viśrutaḥ // (12.2)
Par.?
guhāprasravaṇopeto bahukandaranirjharaḥ / (13.1)
Par.?
sa samarthas tava prītim atulāṃ kartum āhave // (13.2)
Par.?
taṃ bhītam iti vijñāya samudram asurottamaḥ / (14.1)
Par.?
himavadvanam āgacchac charaś cāpād iva cyutaḥ // (14.2)
Par.?
tatas tasya gireḥ śvetā gajendravipulāḥ śilāḥ / (15.1)
Par.?
cikṣepa bahudhā bhūmau dundubhir vinanāda ca // (15.2)
Par.?
tataḥ śvetāmbudākāraḥ saumyaḥ prītikarākṛtiḥ / (16.1)
Par.?
himavān abravīd vākyaṃ sva eva śikhare sthitaḥ // (16.2)
Par.?
kleṣṭum arhasi māṃ na tvaṃ dundubhe dharmavatsala / (17.1)
Par.?
raṇakarmasv akuśalas tapasviśaraṇaṃ hy aham // (17.2)
Par.?
tasya tadvacanaṃ śrutvā girirājasya dhīmataḥ / (18.1)
Par.?
uvāca dundubhir vākyaṃ krodhāt saṃraktalocanaḥ // (18.2)
Par.?
yadi yuddhe 'samarthas tvaṃ madbhayād vā nirudyamaḥ / (19.1)
Par.?
tam ācakṣva pradadyān me yo 'dya yuddhaṃ yuyutsataḥ // (19.2)
Par.?
himavān abravīd vākyaṃ śrutvā vākyaviśāradaḥ / (20.1)
Par.?
anuktapūrvaṃ dharmātmā krodhāt tam asurottamam // (20.2)
Par.?
vālī nāma mahāprājñaḥ śakratulyaparākramaḥ / (21.1)
Par.?
adhyāste vānaraḥ śrīmān kiṣkindhām atulaprabhām // (21.2)
Par.?
sa samartho mahāprājñas tava yuddhaviśāradaḥ / (22.1)
Par.?
dvaṃdvayuddhaṃ mahad dātuṃ namucer iva vāsavaḥ // (22.2)
Par.?
taṃ śīghram abhigaccha tvaṃ yadi yuddham ihecchasi / (23.1)
Par.?
sa hi durdharṣaṇo nityaṃ śūraḥ samarakarmaṇi // (23.2)
Par.?
śrutvā himavato vākyaṃ krodhāviṣṭaḥ sa dundubhiḥ / (24.1)
Par.?
jagāma tāṃ purīṃ tasya kiṣkindhāṃ vālinas tadā // (24.2)
Par.?
dhārayan māhiṣaṃ rūpaṃ tīkṣṇaśṛṅgo bhayāvahaḥ / (25.1)
Par.?
prāvṛṣīva mahāmeghas toyapūrṇo nabhastale // (25.2)
Par.?
tatas tu dvāram āgamya kiṣkindhāyā mahābalaḥ / (26.1)
Par.?
nanarda kampayan bhūmiṃ dundubhir dundubhir yathā // (26.2)
Par.?
samīpajān drumān bhañjan vasudhāṃ dārayan khuraiḥ / (27.1)
Par.?
viṣāṇenollikhan darpāt taddvāraṃ dvirado yathā // (27.2)
Par.?
antaḥpuragato vālī śrutvā śabdam amarṣaṇaḥ / (28.1)
Par.?
niṣpapāta saha strībhis tārābhir iva candramāḥ // (28.2)
Par.?
mitaṃ vyaktākṣarapadaṃ tam uvāca sa dundubhim / (29.1)
Par.?
harīṇām īśvaro vālī sarveṣāṃ vanacāriṇām // (29.2)
Par.?
kimarthaṃ nagaradvāram idaṃ ruddhvā vinardasi / (30.1)
Par.?
dundubhe vidito me 'si rakṣa prāṇān mahābala // (30.2)
Par.?
tasya tadvacanaṃ śrutvā vānarendrasya dhīmataḥ / (31.1)
Par.?
uvāca dundubhir vākyaṃ krodhāt saṃraktalocanaḥ // (31.2)
Par.?
na tvaṃ strīsaṃnidhau vīra vacanaṃ vaktum arhasi / (32.1)
Par.?
mama yuddhaṃ prayaccha tvaṃ tato jñāsyāmi te balam // (32.2)
Par.?
atha vā dhārayiṣyāmi krodham adya niśām imām / (33.1)
Par.?
gṛhyatām udayaḥ svairaṃ kāmabhogeṣu vānara // (33.2)
Par.?
yo hi mattaṃ pramattaṃ vā suptaṃ vā rahitaṃ bhṛśam / (34.1)
Par.?
hanyāt sa bhrūṇahā loke tvadvidhaṃ madamohitam // (34.2)
Par.?
sa prahasyābravīn mandaṃ krodhāt tam asurottamam / (35.1)
Par.?
visṛjya tāḥ striyaḥ sarvās tārāprabhṛtikās tadā // (35.2)
Par.?
matto 'yam iti mā maṃsthā yady abhīto 'si saṃyuge / (36.1)
Par.?
mado 'yaṃ samprahāre 'smin vīrapānaṃ samarthyatām // (36.2)
Par.?
tam evam uktvā saṃkruddho mālām utkṣipya kāñcanīm / (37.1)
Par.?
pitrā dattāṃ mahendreṇa yuddhāya vyavatiṣṭhata // (37.2)
Par.?
viṣāṇayor gṛhītvā taṃ dundubhiṃ girisaṃnibham / (38.1)
Par.?
vālī vyāpātayāṃcakre nanarda ca mahāsvanam // (38.2)
Par.?
yuddhe prāṇahare tasmin niṣpiṣṭo dundubhis tadā / (39.1)
Par.?
śrotrābhyām atha raktaṃ tu tasya susrāva pātyataḥ / (39.2)
Par.?
papāta ca mahākāyaḥ kṣitau pañcatvam āgataḥ // (39.3)
Par.?
taṃ tolayitvā bāhubhyāṃ gatasattvam acetanam / (40.1)
Par.?
cikṣepa vegavān vālī vegenaikena yojanam // (40.2)
Par.?
tasya vegapraviddhasya vaktrāt kṣatajabindavaḥ / (41.1)
Par.?
prapetur mārutotkṣiptā mataṃgasyāśramaṃ prati // (41.2)
Par.?
tān dṛṣṭvā patitāṃs tatra muniḥ śoṇitavipruṣaḥ / (42.1)
Par.?
utsasarja mahāśāpaṃ kṣeptāraṃ vālinaṃ prati / (42.2)
Par.?
iha tenāpraveṣṭavyaṃ praviṣṭasya vadho bhavet / (42.3)
Par.?
sa maharṣiṃ samāsādya yācate sma kṛtāñjaliḥ // (42.4)
Par.?
tataḥ śāpabhayād bhīta ṛśyamūkaṃ mahāgirim / (43.1)
Par.?
praveṣṭuṃ necchati harir draṣṭuṃ vāpi nareśvara // (43.2)
Par.?
tasyāpraveśaṃ jñātvāham idaṃ rāma mahāvanam / (44.1)
Par.?
vicarāmi sahāmātyo viṣādena vivarjitaḥ // (44.2)
Par.?
eṣo 'sthinicayas tasya dundubheḥ saṃprakāśate / (45.1)
Par.?
vīryotsekān nirastasya girikūṭanibho mahān // (45.2)
Par.?
ime ca vipulāḥ sālāḥ sapta śākhāvalambinaḥ / (46.1)
Par.?
yatraikaṃ ghaṭate vālī niṣpattrayitum ojasā // (46.2)
Par.?
etad asyāsamaṃ vīryaṃ mayā rāma prakāśitam / (47.1)
Par.?
kathaṃ taṃ vālinaṃ hantuṃ samare śakṣyase nṛpa // (47.2)
Par.?
yadi bhindyād bhavān sālān imāṃs tv ekeṣuṇā tataḥ / (48.1)
Par.?
jānīyāṃ tvāṃ mahābāho samarthaṃ vālino vadhe // (48.2)
Par.?
tasya tadvacanaṃ śrutvā sugrīvasya mahātmanaḥ / (49.1)
Par.?
rāghavo dundubheḥ kāyaṃ pādāṅguṣṭhena līlayā / (49.2)
Par.?
tolayitvā mahābāhuś cikṣepa daśayojanam // (49.3)
Par.?
kṣiptaṃ dṛṣṭvā tataḥ kāyaṃ sugrīvaḥ punar abravīt / (50.1)
Par.?
lakṣmaṇasyāgrato rāmam idaṃ vacanam arthavat // (50.2)
Par.?
ārdraḥ samāṃsapratyagraḥ kṣiptaḥ kāyaḥ purā sakhe / (51.1)
Par.?
laghuḥ samprati nirmāṃsas tṛṇabhūtaś ca rāghava / (51.2)
Par.?
nātra śakyaṃ balaṃ jñātuṃ tava vā tasya vādhikam // (51.3)
Par.?
Duration=0.17853808403015 secs.