UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2986
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vaiśaṃpāyana uvāca / (1.1)
Par.?
tataḥ kāvyo bhṛguśreṣṭhaḥ samanyur upagamya ha / (1.2)
Par.?
*
praviśyāntaḥpuraṃ śukro vandito vṛṣaparvaṇā / (1.3)
Par.?
*
sa praviśyāsane śukraḥ saṃdaṣṭoṣṭhapuṭo ruṣā / (1.4)
Par.?
vṛṣaparvāṇam āsīnam ityuvācāvicārayan // (1.5)
Par.?
nādharmaścarito rājan sadyaḥ phalati gaur iva / (2.1)
Par.?
*
śanair āvartyamāno hi kartur mūlāni kṛntati / (2.2)
Par.?
putreṣu vā naptṛṣu vā na ced ātmani paśyati / (2.3)
Par.?
phalatyeva dhruvaṃ pāpaṃ gurubhuktam ivodare / (2.4)
Par.?
*
adhīyānaṃ hi taṃ rājan kṣamāvantaṃ jitendriyam // (2.5)
Par.?
yad aghātayathā vipraṃ kacam āṅgirasaṃ tadā / (3.1)
Par.?
apāpaśīlaṃ dharmajñaṃ śuśrūṣuṃ madgṛhe ratam / (3.2)
Par.?
*
śarmiṣṭhayā devayānī krūram uktā bahu prabho / (3.3)
Par.?
*
viprakṛtya ca saṃrambhāt kūpe kṣiptā manasvinī / (3.4)
Par.?
*
sā na kalpeta vāsāya tayā hi rahitaḥ katham / (3.5)
Par.?
*
vaseyam iha tasmāt te tyajāmi viṣayaṃ nṛpa // (3.6)
Par.?
vadhād anarhatastasya vadhācca duhitur mama / (4.1)
Par.?
vṛṣaparvan nibodhedaṃ tyakṣyāmi tvāṃ sabāndhavam / (4.2)
Par.?
*
mā śocīr vṛṣaparvastvaṃ mā krudhyasva viśāṃ pate / (4.3)
Par.?
sthātuṃ tvadviṣaye rājan na śakṣyāmi tvayā saha / (4.4)
Par.?
*
asyā gatir gatir mahyaṃ priyam asyāḥ priyaṃ mama / (4.6)
Par.?
*
yadi brahman ghātayāmi yadi copadiśāmyaham / (4.7)
Par.?
*
śarmiṣṭhayā devayānīṃ tena gacchāmyasadgatim // (4.8)
Par.?
aho mām abhijānāsi daitya mithyāpralāpinam / (5.1)
Par.?
yathemam ātmano doṣaṃ na niyacchasyupekṣase // (5.2)
Par.?
vṛṣaparvovāca / (6.1)
Par.?
nādharmaṃ na mṛṣāvādaṃ tvayi jānāmi bhārgava / (6.2)
Par.?
tvayi dharmaśca satyaṃ ca tat prasīdatu no bhavān // (6.3)
Par.?
yadyasmān apahāya tvam ito gacchasi bhārgava / (7.1)
Par.?
samudraṃ sampravekṣyāmo nānyad asti parāyaṇam / (7.2)
Par.?
*
pūrvaṃ madbāndhavaiḥ saha / (7.3)
Par.?
*
pātālam atha vā cāgniṃ yadyeva devān gacchestvaṃ māṃ ca tyaktvā gṛhādhipa / (7.4)
Par.?
*
sarvatyāgaṃ tataḥ kṛtvā praviśāmi hutāśanam // (7.5)
Par.?
śukra uvāca / (8.1)
Par.?
samudraṃ praviśadhvaṃ vā diśo vā dravatāsurāḥ / (8.2)
Par.?
duhitur nāpriyaṃ soḍhuṃ śakto 'haṃ dayitā hi me // (8.3)
Par.?
prasādyatāṃ devayānī jīvitaṃ hyatra me sthitam / (9.1)
Par.?
*
prasannā devayānī cet priyaṃ nānyataraṃ mama / (9.2)
Par.?
yogakṣemakaraste 'ham indrasyeva bṛhaspatiḥ // (9.3)
Par.?
vṛṣaparvovāca / (10.1)
Par.?
yat kiṃcid asurendrāṇāṃ vidyate vasu bhārgava / (10.2)
Par.?
bhuvi hastigavāśvaṃ vā tasya tvaṃ mama ceśvaraḥ // (10.3)
Par.?
śukra uvāca / (11.1)
Par.?
yat kiṃcid asti draviṇaṃ daityendrāṇāṃ mahāsura / (11.2)
Par.?
tasyeśvaro 'smi yadi te devayānī prasādyatām / (11.3)
Par.?
*
vaiśaṃpāyana uvāca / (11.4)
Par.?
*
tatastu tvaritaṃ śukrastena rājñā samaṃ yayau / (11.5)
Par.?
*
uvāca caināṃ subhage pratipannaṃ vacastava / (11.6)
Par.?
*
vaiśaṃpāyana uvāca / (11.7)
Par.?
*
evam uktastathetyāha vṛṣaparvā mahākaviḥ / (11.8)
Par.?
*
devayānyantikaṃ gatvā tam arthaṃ prāha bhārgavaḥ / (11.9)
Par.?
*
vaiśaṃpāyanaḥ / (11.10)
Par.?
*
śukrasya vacanaṃ śrutvā vṛṣaparvā sabāndhavaḥ / (11.11)
Par.?
*devayānīṃ prasīdeti papāta bhuvi pādayoḥ // (11.12) Par.?
devayānyuvāca / (12.1)
Par.?
yadi tvam īśvarastāta rājño vittasya bhārgava / (12.2)
Par.?
nābhijānāmi tat te 'haṃ rājā tu vadatu svayam // (12.3)
Par.?
vṛṣaparvovāca / (13.1)
Par.?
*
stutyo vandyaśca satataṃ mayā tātaśca te śubhe / (13.2)
Par.?
yaṃ kāmam abhikāmāsi devayāni śucismite / (13.3)
Par.?
tat te 'haṃ sampradāsyāmi yadi ced api durlabham // (13.4)
Par.?
devayānyuvāca / (14.1)
Par.?
dāsīṃ kanyāsahasreṇa śarmiṣṭhām abhikāmaye / (14.2)
Par.?
anu māṃ tatra gacchet sā yatra dāsyati me pitā // (14.3)
Par.?
vṛṣaparvovāca / (15.1)
Par.?
uttiṣṭha he saṃgrahītri śarmiṣṭhāṃ śīghram ānaya / (15.2)
Par.?
yaṃ ca kāmayate kāmaṃ devayānī karotu tam / (15.3)
Par.?
*
tyajed ekaṃ kulasyārthe grāmasyārthe kulaṃ tyajet / (15.4)
Par.?
*
grāmaṃ janapadasyārthe ātmārthe pṛthivīṃ tyajet // (15.5)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (16.1)
Par.?
tato dhātrī tatra gatvā śarmiṣṭhāṃ vākyam abravīt / (16.2)
Par.?
uttiṣṭha bhadre śarmiṣṭhe jñātīnāṃ sukham āvaha // (16.3)
Par.?
tyajati brāhmaṇaḥ śiṣyān devayānyā pracoditaḥ / (17.1)
Par.?
sā yaṃ kāmayate kāmaṃ sa kāryo 'dya tvayānaghe // (17.2)
Par.?
śarmiṣṭhovāca / (18.1)
Par.?
sā yaṃ kāmayate kāmaṃ karavāṇyaham adya tam / (18.2)
Par.?
*
yadyevam āhvayecchukro devayānīkṛte hi mām / (18.3)
Par.?
mā tvevāpagamacchukro devayānī ca matkṛte // (18.4)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (19.1)
Par.?
tataḥ kanyāsahasreṇa vṛtā śibikayā tadā / (19.2)
Par.?
pitur niyogāt tvaritā niścakrāma purottamāt // (19.3)
Par.?
śarmiṣṭhovāca / (20.1)
Par.?
ahaṃ kanyāsahasreṇa dāsī te paricārikā / (20.2)
Par.?
*
caṇḍāle 'pi niyuṅkṣvādya śirasā dhārayāmi tam / (20.3)
Par.?
*
guruṃ vā sparśayāmyadya dāsīnāṃ dharmam uttamam / (20.4)
Par.?
anu tvāṃ tatra yāsyāmi yatra dāsyati te pitā // (20.5)
Par.?
devayānyuvāca / (21.1)
Par.?
stuvato duhitā te 'haṃ bandinaḥ pratigṛhṇataḥ / (21.2)
Par.?
stūyamānasya duhitā kathaṃ dāsī bhaviṣyasi // (21.3)
Par.?
śarmiṣṭhovāca / (22.1)
Par.?
yena kenacid ārtānāṃ jñātīnāṃ sukham āvahet / (22.2)
Par.?
*
sarvam āhṛtya kartavyam eṣa dharmaḥ sanātanaḥ / (22.3)
Par.?
*
evaṃ kṛtvā kariṣyāmi yan māṃ vakṣyasi śobhane / (22.4)
Par.?
atastvām anuyāsyāmi yatra dāsyati te pitā // (22.5)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (23.1)
Par.?
pratiśrute dāsabhāve duhitrā vṛṣaparvaṇaḥ / (23.2)
Par.?
devayānī nṛpaśreṣṭha pitaraṃ vākyam abravīt // (23.3)
Par.?
praviśāmi puraṃ tāta tuṣṭāsmi dvijasattama / (24.1)
Par.?
amoghaṃ tava vijñānam asti vidyābalaṃ ca te // (24.2)
Par.?
evam ukto duhitrā sa dvijaśreṣṭho mahāyaśāḥ / (25.1)
Par.?
praviveśa puraṃ hṛṣṭaḥ pūjitaḥ sarvadānavaiḥ // (25.2)
Par.?
Duration=0.14758706092834 secs.