UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3162
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vasiṣṭha uvāca / (1.1)
Par.?
yaiṣā te tapatī nāma sāvitryavarajā sutā / (1.2)
Par.?
tāṃ tvāṃ saṃvaraṇasyārthe varayāmi vibhāvaso // (1.3)
Par.?
sa hi rājā bṛhatkīrtir dharmārthavid udāradhīḥ / (2.1)
Par.?
yuktaḥ saṃvaraṇo bhartā duhituste vihaṃgama // (2.2)
Par.?
gandharva uvāca / (3.1)
Par.?
ityuktaḥ savitā tena dadānītyeva niścitaḥ / (3.2)
Par.?
pratyabhāṣata taṃ vipraṃ pratinandya divākaraḥ // (3.3)
Par.?
varaḥ saṃvaraṇo rājñāṃ tvam ṛṣīṇāṃ varo mune / (4.1)
Par.?
tapatī yoṣitāṃ śreṣṭhā kim anyatrāpavarjanāt // (4.2)
Par.?
tataḥ sarvānavadyāṅgīṃ tapatīṃ tapanaḥ svayam / (5.1)
Par.?
dadau saṃvaraṇasyārthe vasiṣṭhāya mahātmane / (5.2)
Par.?
pratijagrāha tāṃ kanyāṃ maharṣistapatīṃ tadā // (5.3)
Par.?
vasiṣṭho 'tha visṛṣṭaśca punar evājagāma ha / (6.1)
Par.?
yatra vikhyātakīrtiḥ sa kurūṇām ṛṣabho 'bhavat // (6.2)
Par.?
sa rājā manmathāviṣṭastadgatenāntarātmanā / (7.1)
Par.?
dṛṣṭvā ca devakanyāṃ tāṃ tapatīṃ cāruhāsinīm / (7.2)
Par.?
vasiṣṭhena sahāyāntīṃ saṃhṛṣṭo 'bhyadhikaṃ babhau / (7.3)
Par.?
*
ruruce sādhikaṃ subhrūr āpatantī nabhastalāt / (7.4)
Par.?
*
saudāminīva vibhraṣṭā dyotayantī svatejasā // (7.5)
Par.?
kṛcchre dvādaśarātre tu tasya rājñaḥ samāpite / (8.1)
Par.?
ājagāma viśuddhātmā vasiṣṭho bhagavān ṛṣiḥ // (8.2)
Par.?
tapasārādhya varadaṃ devaṃ gopatim īśvaram / (9.1)
Par.?
lebhe saṃvaraṇo bhāryāṃ vasiṣṭhasyaiva tejasā // (9.2)
Par.?
tatastasmin giriśreṣṭhe devagandharvasevite / (10.1)
Par.?
jagrāha vidhivat pāṇiṃ tapatyāḥ sa nararṣabhaḥ // (10.2)
Par.?
vasiṣṭhenābhyanujñātastasminn eva dharādhare / (11.1)
Par.?
so 'kāmayata rājarṣir vihartuṃ saha bhāryayā // (11.2)
Par.?
tataḥ pure ca rāṣṭre ca vāhaneṣu baleṣu ca / (12.1)
Par.?
ādideśa mahīpālastam eva sacivaṃ tadā / (12.2)
Par.?
*
atha dattvā mahīpāle tapatīṃ tāṃ manoramām / (12.3)
Par.?
*
tiṣṭha suśroṇi yāsyāmi tvam āśraya patiṃ śubhe // (12.4)
Par.?
nṛpatiṃ tvabhyanujñāya vasiṣṭho 'thāpacakrame / (13.1)
Par.?
so 'pi rājā girau tasmin vijahārāmaropamaḥ // (13.2)
Par.?
tato dvādaśa varṣāṇi kānaneṣu jaleṣu ca / (14.1)
Par.?
reme tasmin girau rājā tayaiva saha bhāryayā // (14.2)
Par.?
tasya rājñaḥ pure tasmin samā dvādaśa sarvaśaḥ / (15.1)
Par.?
na vavarṣa sahasrākṣo rāṣṭre caivāsya sarvaśaḥ / (15.2)
Par.?
*
tatastasyām anāvṛṣṭyāṃ pravṛttāyām ariṃdama / (15.3)
Par.?
*
prajāḥ kṣayam upājagmuḥ sarvāḥ sasthāṇujaṅgamāḥ / (15.4)
Par.?
*
tasmiṃstathāvidhe kāle vartamāne sudāruṇe / (15.5)
Par.?
*
nāvaśyāyaḥ papātorvyāṃ tataḥ sasyāni nāruhan / (15.6)
Par.?
*
tato vibhrāntamanaso janāḥ kṣudbhayapīḍitāḥ / (15.7)
Par.?
*
gṛhāṇi samparityajya babhramuḥ pradiśo diśaḥ / (15.8)
Par.?
*
tatastasmin pure rāṣṭre tyaktadāraparigrahāḥ / (15.9)
Par.?
*
parasparam amaryādāḥ kṣudhārtā jaghnire janāḥ // (15.10)
Par.?
tat kṣudhārtair nirānandaiḥ śavabhūtaistadā naraiḥ / (16.1)
Par.?
abhavat pretarājasya puraṃ pretair ivāvṛtam / (16.2)
Par.?
*
snāyvasthiśeṣair nirmāṃsair dhamanīsaṃtatair bhṛśam // (16.3)
Par.?
tatastat tādṛśaṃ dṛṣṭvā sa eva bhagavān ṛṣiḥ / (17.1)
Par.?
abhyapadyata dharmātmā vasiṣṭho rājasattamam // (17.2)
Par.?
taṃ ca pārthivaśārdūlam ānayāmāsa tat puram / (18.1)
Par.?
tapatyā sahitaṃ rājann uṣitaṃ dvādaśīḥ samāḥ // (18.2)
Par.?
tataḥ pravṛṣṭastatrāsīd yathāpūrvaṃ surārihā / (19.1)
Par.?
tasmin nṛpatiśārdūle praviṣṭe nagaraṃ punaḥ / (19.2)
Par.?
*
pravavarṣa sahasrākṣaḥ sasyāni janayan prabhuḥ // (19.3)
Par.?
tataḥ sarāṣṭraṃ mumude tat puraṃ parayā mudā / (20.1)
Par.?
tena pārthivamukhyena bhāvitaṃ bhāvitātmanā // (20.2)
Par.?
tato dvādaśa varṣāṇi punar īje narādhipaḥ / (21.1)
Par.?
patnyā tapatyā sahito yathā śakro marutpatiḥ // (21.2)
Par.?
evam āsīn mahābhāgā tapatī nāma paurvikī / (22.1) Par.?
tava vaivasvatī pārtha tāpatyastvaṃ yayā mataḥ // (22.2)
Par.?
tasyāṃ saṃjanayāmāsa kuruṃ saṃvaraṇo nṛpaḥ / (23.1)
Par.?
tapatyāṃ tapatāṃ śreṣṭha tāpatyastvaṃ tato 'rjuna / (23.2)
Par.?
*
daśa varṣasahasrāṇi vihṛtya sa tayā saha / (23.3)
Par.?
*
abhiṣicya kuruṃ rājye tapastaptvā tapodhanaḥ / (23.4)
Par.?
*
ādityalokaṃ ca tato jagāma bharatarṣabha / (23.5)
Par.?
*
kurūdbhavā yato yūyaṃ kauravāḥ kuravastathā / (23.6)
Par.?
*
pauravā ājamīḍhāśca bhāratā bharatarṣabha / (23.7)
Par.?
*
tāpatyam akhilaṃ proktaṃ vṛttāntaṃ tava pūrvikam / (23.8)
Par.?
*
purohitamukhā yūyaṃ bhuṅkṣadhvaṃ pṛthivīm imām // (23.9)
Par.?
Duration=0.15043807029724 secs.