UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 8589
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
dhṛtarāṣṭra uvāca / (1.1)
Par.?
svena chandena naḥ sarvān nāvadhīd vyaktam arjunaḥ / (1.2)
Par.?
na hy asya samare mucyetāntako 'py ātatāyinaḥ // (1.3)
Par.?
pārtho hy eko 'harad bhadrām ekaś cāgnim atarpayat / (2.1)
Par.?
ekaś cemāṃ mahīṃ jitvā cakre balibhṛto nṛpān // (2.2)
Par.?
eko nivātakavacān avadhīd divyakārmukaḥ / (3.1)
Par.?
ekaḥ kirātarūpeṇa sthitaṃ śarvam ayodhayat // (3.2)
Par.?
eko 'bhyarakṣad bharatān eko bhavam atoṣayat / (4.1)
Par.?
tenaikena jitāḥ sarve madīyā ugratejasaḥ / (4.2)
Par.?
te na nindyāḥ praśasyāś ca yat te cakrur bravīhi tat // (4.3)
Par.?
saṃjaya uvāca / (5.1)
Par.?
hataprahatavidhvastā vivarmāyudhavāhanāḥ / (5.2)
Par.?
dīnasvarā dūyamānā māninaḥ śatrubhir jitāḥ // (5.3)
Par.?
śibirasthāḥ punar mantraṃ mantrayanti sma kauravāḥ / (6.1)
Par.?
bhagnadaṃṣṭrā hataviṣāḥ padākrāntā ivoragāḥ // (6.2)
Par.?
tān abravīt tataḥ karṇaḥ kruddhaḥ sarpa iva śvasan / (7.1)
Par.?
karaṃ kareṇābhipīḍya prekṣamāṇas tavātmajam // (7.2)
Par.?
yatto dṛḍhaś ca dakṣaś ca dhṛtimān arjunaḥ sadā / (8.1)
Par.?
sa bodhayati cāpy enaṃ prāptakālam adhokṣajaḥ // (8.2)
Par.?
sahasāstravisargeṇa vayaṃ tenādya vañcitāḥ / (9.1)
Par.?
śvas tv ahaṃ tasya saṃkalpaṃ sarvaṃ hantā mahīpate // (9.2) Par.?
evam uktas tathety uktvā so 'nujajñe nṛpottamān / (10.1)
Par.?
sukhoṣitās te rajanīṃ hṛṣṭā yuddhāya niryayuḥ // (10.2)
Par.?
te 'paśyan vihitaṃ vyūhaṃ dharmarājena durjayam / (11.1)
Par.?
prayatnāt kurumukhyena bṛhaspatyuśanomatāt // (11.2)
Par.?
atha pratīpakartāraṃ satataṃ vijitātmanām / (12.1)
Par.?
sasmāra vṛṣabhaskandhaṃ karṇaṃ duryodhanas tadā // (12.2)
Par.?
puraṃdarasamaṃ yuddhe marudgaṇasamaṃ bale / (13.1)
Par.?
kārtavīryasamaṃ vīrye karṇaṃ rājño 'gaman manaḥ / (13.2)
Par.?
sūtaputraṃ maheṣvāsaṃ bandhum ātyayikeṣv iva // (13.3)
Par.?
dhṛtarāṣṭra uvāca / (14.1)
Par.?
yad vo 'gaman mano mandāḥ karṇaṃ vaikartanaṃ tadā / (14.2)
Par.?
apy adrākṣata taṃ yūyaṃ śītārtā iva bhāskaram // (14.3)
Par.?
kṛte 'vahāre sainyānāṃ pravṛtte ca raṇe punaḥ / (15.1)
Par.?
kathaṃ vaikartanaḥ karṇas tatrāyudhyata saṃjaya / (15.2)
Par.?
kathaṃ ca pāṇḍavāḥ sarve yuyudhus tatra sūtajam // (15.3)
Par.?
karṇo hy eko mahābāhur hanyāt pārthān sasomakān / (16.1)
Par.?
karṇasya bhujayor vīryaṃ śakraviṣṇusamaṃ matam / (16.2)
Par.?
tathāstrāṇi sughorāṇi vikramaś ca mahātmanaḥ // (16.3)
Par.?
duryodhanaṃ tadā dṛṣṭvā pāṇḍavena bhṛśārditam / (17.1)
Par.?
parākrāntān pāṇḍusutān dṛṣṭvā cāpi mahāhave // (17.2)
Par.?
karṇam āśritya saṃgrāme darpo duryodhane punaḥ / (18.1)
Par.?
jetum utsahate pārthān saputrān sahakeśavān // (18.2)
Par.?
aho bata mahad duḥkhaṃ yatra pāṇḍusutān raṇe / (19.1)
Par.?
nātarad rabhasaḥ karṇo daivaṃ nūnaṃ parāyaṇam / (19.2)
Par.?
aho dyūtasya niṣṭheyaṃ ghorā saṃprati vartate // (19.3)
Par.?
aho duḥkhāni tīvrāṇi duryodhanakṛtāny aham / (20.1)
Par.?
sahiṣyāmi sughorāṇi śalyabhūtāni saṃjaya // (20.2)
Par.?
saubalaṃ ca tathā tāta nītimān iti manyate // (21.1)
Par.?
yuddheṣu nāma divyeṣu vartamāneṣu saṃjaya / (22.1)
Par.?
aśrauṣaṃ nihatān putrān nityam eva ca nirjitān // (22.2)
Par.?
na pāṇḍavānāṃ samare kaścid asti nivārakaḥ / (23.1)
Par.?
strīmadhyam iva gāhanti daivaṃ hi balavattaram // (23.2)
Par.?
saṃjaya uvāca / (24.1)
Par.?
atikrāntaṃ hi yat kāryaṃ paścāc cintayatīti ca / (24.2)
Par.?
tac cāsya na bhavet kāryaṃ cintayā ca vinaśyati // (24.3)
Par.?
tad idaṃ tava kāryaṃ tu dūraprāptaṃ vijānatā / (25.1)
Par.?
na kṛtaṃ yat tvayā pūrvaṃ prāptāprāptavicāraṇe // (25.2)
Par.?
ukto 'si bahudhā rājan mā yudhyasveti pāṇḍavaiḥ / (26.1)
Par.?
gṛhṇīṣe na ca tan mohāt pāṇḍaveṣu viśāṃ pate // (26.2)
Par.?
tvayā pāpāni ghorāṇi samācīrṇāni pāṇḍuṣu / (27.1)
Par.?
tvatkṛte vartate ghoraḥ pārthivānāṃ janakṣayaḥ // (27.2)
Par.?
tat tv idānīm atikramya mā śuco bharatarṣabha / (28.1)
Par.?
śṛṇu sarvaṃ yathāvṛttaṃ ghoraṃ vaiśasam acyuta // (28.2)
Par.?
prabhātāyāṃ rajanyāṃ tu karṇo rājānam abhyayāt / (29.1)
Par.?
sametya ca mahābāhur duryodhanam abhāṣata // (29.2)
Par.?
adya rājan sameṣyāmi pāṇḍavena yaśasvinā / (30.1)
Par.?
haniṣyāmi ca taṃ vīraṃ sa vā māṃ nihaniṣyati // (30.2)
Par.?
bahutvān mama kāryāṇāṃ tathā pārthasya pārthiva / (31.1)
Par.?
nābhūt samāgamo rājan mama caivārjunasya ca // (31.2)
Par.?
idaṃ tu me yathāprajñaṃ śṛṇu vākyaṃ viśāṃ pate / (32.1)
Par.?
anihatya raṇe pārthaṃ nāham eṣyāmi bhārata // (32.2)
Par.?
hatapravīre sainye 'smin mayi caiva sthite yudhi / (33.1)
Par.?
abhiyāsyati māṃ pārthaḥ śakraśaktyā vinākṛtam // (33.2)
Par.?
tataḥ śreyaskaraṃ yat te tan nibodha janeśvara / (34.1)
Par.?
āyudhānāṃ ca yad vīryaṃ dravyāṇām arjunasya ca // (34.2)
Par.?
kāyasya mahato bhede lāghave dūrapātane / (35.1)
Par.?
sauṣṭhave cāstrayoge ca savyasācī na matsamaḥ // (35.2)
Par.?
sarvāyudhamahāmātraṃ vijayaṃ nāma tad dhanuḥ / (36.1)
Par.?
indrārtham abhikāmena nirmitaṃ viśvakarmaṇā // (36.2)
Par.?
yena daityagaṇān rājañ jitavān vai śatakratuḥ / (37.1)
Par.?
yasya ghoṣeṇa daityānāṃ vimuhyanti diśo daśa / (37.2)
Par.?
tad bhārgavāya prāyacchacchakraḥ paramasaṃmatam // (37.3)
Par.?
tad divyaṃ bhārgavo mahyam adadād dhanur uttamam / (38.1)
Par.?
yena yotsye mahābāhum arjunaṃ jayatāṃ varam / (38.2)
Par.?
yathendraḥ samare sarvān daiteyān vai samāgatān // (38.3)
Par.?
dhanur ghoraṃ rāmadattaṃ gāṇḍīvāt tad viśiṣyate / (39.1)
Par.?
triḥsaptakṛtvaḥ pṛthivī dhanuṣā tena nirjitā // (39.2)
Par.?
dhanuṣo yasya karmāṇi divyāni prāha bhārgavaḥ / (40.1)
Par.?
tad rāmo hy adadān mahyaṃ yena yotsyāmi pāṇḍavam // (40.2)
Par.?
adya duryodhanāhaṃ tvāṃ nandayiṣye sabāndhavam / (41.1)
Par.?
nihatya samare vīram arjunaṃ jayatāṃ varam // (41.2)
Par.?
saparvatavanadvīpā hatadviḍ bhūḥ sasāgarā / (42.1)
Par.?
putrapautrapratiṣṭhā te bhaviṣyaty adya pārthiva // (42.2)
Par.?
nāsādhyaṃ vidyate me 'dya tvatpriyārthaṃ viśeṣataḥ / (43.1)
Par.?
samyag dharmānuraktasya siddhir ātmavato yathā // (43.2)
Par.?
na hi māṃ samare soḍhuṃ sa śakto 'gniṃ tarur yathā / (44.1)
Par.?
avaśyaṃ tu mayā vācyaṃ yena hīno 'smi phalgunāt // (44.2)
Par.?
jyā tasya dhanuṣo divyā tathākṣayyau maheṣudhī / (45.1)
Par.?
tasya divyaṃ dhanuḥ śreṣṭhaṃ gāṇḍīvam ajaraṃ yudhi // (45.2)
Par.?
vijayaṃ ca mahad divyaṃ mamāpi dhanur uttamam / (46.1)
Par.?
tatrāham adhikaḥ pārthād dhanuṣā tena pārthiva // (46.2)
Par.?
mayā cābhyadhiko vīraḥ pāṇḍavas tan nibodha me / (47.1)
Par.?
raśmigrāhaś ca dāśārhaḥ sarvalokanamaskṛtaḥ // (47.2)
Par.?
agnidattaś ca vai divyo rathaḥ kāñcanabhūṣaṇaḥ / (48.1)
Par.?
acchedyaḥ sarvato vīra vājinaś ca manojavāḥ / (48.2)
Par.?
dhvajaś ca divyo dyutimān vānaro vismayaṃkaraḥ // (48.3)
Par.?
kṛṣṇaś ca sraṣṭā jagato rathaṃ tam abhirakṣati / (49.1)
Par.?
ebhir dravyair ahaṃ hīno yoddhum icchāmi pāṇḍavam // (49.2)
Par.?
ayaṃ tu sadṛśo vīraḥ śalyaḥ samitiśobhanaḥ / (50.1)
Par.?
sārathyaṃ yadi me kuryād dhruvas te vijayo bhavet // (50.2)
Par.?
tasya me sārathiḥ śalyo bhavatv asukaraḥ paraiḥ / (51.1)
Par.?
nārācān gārdhrapatrāṃś ca śakaṭāni vahantu me // (51.2)
Par.?
rathāś ca mukhyā rājendra yuktā vājibhir uttamaiḥ / (52.1)
Par.?
āyāntu paścāt satataṃ mām eva bharatarṣabha // (52.2)
Par.?
evam abhyadhikaḥ pārthād bhaviṣyāmi guṇair aham / (53.1)
Par.?
śalyo hy abhyadhikaḥ kṛṣṇād arjunād adhiko hy aham // (53.2)
Par.?
yathāśvahṛdayaṃ veda dāśārhaḥ paravīrahā / (54.1)
Par.?
tathā śalyo 'pi jānīte hayānāṃ vai mahārathaḥ // (54.2)
Par.?
bāhuvīrye samo nāsti madrarājasya kaścana / (55.1)
Par.?
tathāstrair matsamo nāsti kaścid eva dhanurdharaḥ // (55.2)
Par.?
tathā śalyasamo nāsti hayayāne ha kaścana / (56.1)
Par.?
so 'yam abhyadhikaḥ pārthād bhaviṣyati ratho mama // (56.2)
Par.?
etat kṛtaṃ mahārāja tvayecchāmi paraṃtapa / (57.1)
Par.?
evaṃ kṛte kṛtaṃ mahyaṃ sarvakāmair bhaviṣyati // (57.2)
Par.?
tato draṣṭāsi samare yat kariṣyāmi bhārata / (58.1)
Par.?
sarvathā pāṇḍavān sarvāñ jeṣyāmy adya samāgatān // (58.2)
Par.?
duryodhana uvāca / (59.1)
Par.?
sarvam etat kariṣyāmi yathā tvaṃ karṇa manyase / (59.2)
Par.?
sopāsaṅgā rathāḥ sāśvā anuyāsyanti sūtaja // (59.3)
Par.?
nārācān gārdhrapakṣāṃś ca śakaṭāni vahantu te / (60.1)
Par.?
anuyāsyāma karṇa tvāṃ vayaṃ sarve ca pārthivāḥ // (60.2)
Par.?
saṃjaya uvāca / (61.1)
Par.?
evam uktvā mahārāja tava
putrāḥ pratāpavān / (61.2)
Par.?
abhigamyābravīd rājā madrarājam idaṃ vacaḥ // (61.3)
Par.?
Duration=0.27298092842102 secs.