UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 1264
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
kaphe vidadhyād vamanaṃ saṃyoge vā kapholbaṇe / (1.1)
Par.?
tadvad virecanaṃ pitte viśeṣeṇa tu vāmayet // (1.2)
Par.?
navajvarātisārādhaḥpittāsṛgrājayakṣmiṇaḥ / (2.1)
Par.?
kuṣṭhamehāpacīgranthiślīpadonmādakāsinaḥ // (2.2)
Par.?
śvāsahṛllāsavīsarpastanyadoṣordhvarogiṇaḥ / (3.1)
Par.?
avāmyā garbhiṇī rūkṣaḥ kṣudhito nityaduḥkhitaḥ // (3.2)
Par.?
bālavṛddhakṛśasthūlahṛdrogikṣatadurbalāḥ / (4.1)
Par.?
prasaktavamathuplīhatimirakṛmikoṣṭhinaḥ // (4.2)
Par.?
ūrdhvapravṛttavāyvasradattavastihatasvarāḥ / (5.1)
Par.?
mūtrāghāty udarī gulmī durvamo 'tyagnir arśasaḥ // (5.2)
Par.?
udāvartabhramāṣṭhīlāpārśvarugvātarogiṇaḥ / (6.1)
Par.?
ṛte viṣagarājīrṇaviruddhābhyavahārataḥ // (6.2)
Par.?
prasaktavamathoḥ pūrve prāyeṇāmajvaro 'pi ca / (7.1)
Par.?
dhūmāntaiḥ karmabhir varjyāḥ sarvair eva tv ajīrṇinaḥ // (7.2)
Par.?
virekasādhyā gulmārśovisphoṭavyaṅgakāmalāḥ / (8.1)
Par.?
jīrṇajvarodaragaracchardiplīhahalīmakāḥ // (8.2)
Par.?
vidradhis timiraṃ kācaḥ syandaḥ pakvāśayavyathā / (9.1)
Par.?
yoniśukrāśrayā rogāḥ koṣṭhagāḥ kṛmayo vraṇāḥ // (9.2)
Par.?
vātāsram ūrdhvagaṃ raktaṃ mūtrāghātaḥ śakṛdgrahaḥ / (10.1)
Par.?
vāmyaś ca kuṣṭhamehādyā na tu recyā navajvarī // (10.2)
Par.?
alpāgnyadhogapittāsrakṣatapāyvatisāriṇaḥ / (11.1)
Par.?
saśalyāsthāpitakrūrakoṣṭhātisnigdhaśoṣiṇaḥ // (11.2)
Par.?
atha sādhāraṇe kāle snigdhasvinnaṃ yathāvidhi / (12.1)
Par.?
śvovamyam utkliṣṭakaphaṃ matsyamāṣatilādibhiḥ // (12.2)
Par.?
niśāṃ suptaṃ sujīrṇānnaṃ pūrvāhṇe kṛtamaṅgalam / (13.1)
Par.?
nirannam īṣatsnigdhaṃ vā peyayā pītasarpiṣam // (13.2)
Par.?
vṛddhabālābalaklībabhīrūn rogānurodhataḥ / (14.1)
Par.?
ākaṇṭhaṃ pāyitān madyaṃ kṣīram ikṣurasaṃ rasam // (14.2)
Par.?
yathāvikāravihitāṃ madhusaindhavasaṃyutām / (15.1)
Par.?
koṣṭhaṃ vibhajya bhaiṣajyamātrāṃ mantrābhimantritām // (15.2)
Par.?
brahmadakṣāśvirudrendrabhūcandrārkānilānalāḥ / (16.1)
Par.?
ṛṣayaḥ sauṣadhigrāmā bhūtasaṃghāś ca pāntu vaḥ // (16.2) Par.?
rasāyanam ivarṣīṇām amarāṇām ivāmṛtam / (17.1)
Par.?
sudhevottamanāgānāṃ bhaiṣajyam idam astu te // (17.2)
Par.?
prāṅmukhaṃ pāyayet pīto muhūrtam anupālayet / (18.1)
Par.?
tanmanā jātahṛllāsaprasekaś chardayet tataḥ // (18.2)
Par.?
aṅgulībhyām anāyasto nālena mṛdunāthavā / (19.1)
Par.?
galatālv arujan vegān apravṛttān pravartayan // (19.2)
Par.?
pravartayan pravṛttāṃś ca jānutulyāsane sthitaḥ / (20.1)
Par.?
ubhe pārśve lalāṭaṃ ca vamataś cāsya dhārayet // (20.2)
Par.?
prapīḍayet tathā nābhiṃ pṛṣṭhaṃ ca pratilomataḥ / (21.1)
Par.?
kaphe tīkṣṇoṣṇakaṭukaiḥ pitte svāduhimair iti // (21.2)
Par.?
vamet snigdhāmlalavaṇaiḥ saṃsṛṣṭe marutā kaphe / (22.1)
Par.?
pittasya darśanaṃ yāvac chedo vā śleṣmaṇo bhavet // (22.2)
Par.?
hīnavegaḥ kaṇādhātrīsiddhārthalavaṇodakaiḥ / (23.1)
Par.?
vamet punaḥ punas tatra vegānām apravartanam // (23.2)
Par.?
pravṛttiḥ savibandhā vā kevalasyauṣadhasya vā / (24.1)
Par.?
ayogas tena niṣṭhīvakaṇḍūkoṭhajvarādayaḥ // (24.2)
Par.?
nirvibandhaṃ pravartante kaphapittānilāḥ kramāt / (25.1)
Par.?
samyagyoge 'tiyoge tu phenacandrakaraktavat // (25.2)
Par.?
vamitaṃ kṣāmatā dāhaḥ kaṇṭhaśoṣas tamo bhramaḥ / (26.1)
Par.?
ghorā vāyvāmayā mṛtyur jīvaśoṇitanirgamāt // (26.2)
Par.?
samyagyogena vamitaṃ kṣaṇam āśvāsya pāyayet / (27.1)
Par.?
dhūmatrayasyānyatamaṃ snehācāram athādiśet // (27.2)
Par.?
tataḥ sāyaṃ prabhāte vā kṣudvān snātaḥ sukhāmbunā / (28.1)
Par.?
bhuñjāno raktaśālyannaṃ bhajet peyādikaṃ kramam // (28.2)
Par.?
peyāṃ vilepīm akṛtaṃ kṛtaṃ ca yūṣaṃ rasaṃ trīn ubhayaṃ tathaikam / (29.1)
Par.?
krameṇa seveta naro 'nnakālān pradhānamadhyāvaraśuddhiśuddhaḥ // (29.2)
Par.?
yathāṇur agnis tṛṇagomayādyaiḥ saṃdhukṣyamāṇo bhavati krameṇa / (30.1)
Par.?
mahān sthiraḥ sarvapacas tathaiva śuddhasya peyādibhir antarāgniḥ // (30.2)
Par.?
jaghanyamadhyapravare tu vegāś catvāra iṣṭā vamane ṣaḍ aṣṭau / (31.1)
Par.?
daśaiva te dvitriguṇā vireke prasthas tathā syād dvicaturguṇaś ca // (31.2)
Par.?
pittāvasānaṃ vamanaṃ virekād ardhaṃ kaphāntaṃ ca virekam āhuḥ / (32.1)
Par.?
dvitrān saviṭkān apanīya vegān meyaṃ vireke vamane tu pītam // (32.2)
Par.?
athainaṃ vāmitaṃ bhūyaḥ snehasvedopapāditam / (33.1)
Par.?
śleṣmakāle gate jñātvā koṣṭhaṃ samyag virecayet // (33.2)
Par.?
bahupitto mṛduḥ koṣṭhaḥ kṣīreṇāpi viricyate / (34.1)
Par.?
prabhūtamārutaḥ krūraḥ kṛcchrāc chyāmādikair api // (34.2)
Par.?
kaṣāyamadhuraiḥ pitte virekaḥ kaṭukaiḥ kaphe / (35.1)
Par.?
snigdhoṣṇalavaṇair vāyāv apravṛttau tu pāyayet // (35.2)
Par.?
uṣṇāmbu svedayed asya pāṇitāpena codaram / (36.1)
Par.?
utthāne 'lpe dine tasmin bhuktvānyedyuḥ punaḥ pibet // (36.2)
Par.?
adṛḍhasnehakoṣṭhas tu pibed ūrdhvaṃ daśāhataḥ / (37.1)
Par.?
bhūyo 'py upaskṛtatanuḥ snehasvedair virecanam // (37.2)
Par.?
yaugikaṃ samyag ālocya smaran pūrvam atikramam / (38.1)
Par.?
hṛtkukṣyaśuddhir arucir utkleśaḥ śleṣmapittayoḥ // (38.2)
Par.?
kaṇḍūvidāhaḥ piṭikāḥ pīnaso vātaviḍgrahaḥ / (39.1)
Par.?
ayogalakṣaṇaṃ yogo vaiparītye yathoditāt // (39.2)
Par.?
viṭpittakaphavāteṣu niḥsṛteṣu kramāt sravet / (40.1)
Par.?
niḥśleṣmapittam udakaṃ śvetaṃ kṛṣṇaṃ salohitam // (40.2)
Par.?
māṃsadhāvanatulyaṃ vā medaḥkhaṇḍābham eva vā / (41.1)
Par.?
gudaniḥsaraṇaṃ tṛṣṇā bhramo netrapraveśanam // (41.2)
Par.?
bhavanty ativiriktasya tathātivamanāmayāḥ / (42.1)
Par.?
samyagviriktam enaṃ ca vamanoktena yojayet // (42.2)
Par.?
dhūmavarjyena vidhinā tato vamitavān iva / (43.1)
Par.?
krameṇānnāni bhuñjāno bhajet prakṛtibhojanam // (43.2)
Par.?
mandavahnim asaṃśuddham akṣāmaṃ doṣadurbalam / (44.1)
Par.?
adṛṣṭajīrṇaliṅgaṃ ca laṅghayet pītabheṣajam // (44.2)
Par.?
snehasvedauṣadhotkleśasaṅgair iti na bādhyate / (45.1)
Par.?
saṃśodhanāsravisrāvasnehayojanalaṅghanaiḥ // (45.2)
Par.?
yāty agnir mandatāṃ tasmāt kramaṃ peyādim ācaret / (46.1)
Par.?
srutālpapittaśleṣmāṇaṃ madyapaṃ vātapaittikam // (46.2)
Par.?
peyāṃ na pāyayet teṣāṃ tarpaṇādikramo hitaḥ / (47.1)
Par.?
apakvaṃ vamanaṃ doṣān pacyamānaṃ virecanam // (47.2)
Par.?
nirhared vamanasyātaḥ pākaṃ na pratipālayet / (48.1)
Par.?
durbalo bahudoṣaś ca doṣapākena yaḥ svayam // (48.2)
Par.?
viricyate bhedanīyair bhojyais tam upapādayet / (49.1)
Par.?
durbalaḥ śodhitaḥ pūrvam alpadoṣaḥ kṛśo naraḥ // (49.2)
Par.?
aparijñātakoṣṭhaś ca piben mṛdv alpam auṣadham / (50.1)
Par.?
varaṃ tad asakṛtpītam anyathā saṃśayāvaham // (50.2)
Par.?
hared bahūṃś calān doṣān alpān alpān punaḥ punaḥ / (51.1)
Par.?
durbalasya mṛdudravyair alpān saṃśamayet tu tān // (51.2)
Par.?
kleśayanti ciraṃ te hi hanyur vainam anirhṛtāḥ / (52.1)
Par.?
mandāgniṃ krūrakoṣṭhaṃ ca sakṣāralavaṇair ghṛtaiḥ // (52.2)
Par.?
saṃdhukṣitāgniṃ vijitakaphavātaṃ ca śodhayet / (53.1)
Par.?
rūkṣabahvanilakrūrakoṣṭhavyāyāmaśīlinām // (53.2)
Par.?
dīptāgnīnāṃ ca bhaiṣajyam avirecyaiva jīryati / (54.1)
Par.?
tebhyo vastiṃ purā dadyāt tataḥ snigdhaṃ virecanam // (54.2)
Par.?
śakṛn nirhṛtya vā kiṃcit tīkṣṇābhiḥ phalavartibhiḥ / (55.1)
Par.?
pravṛttaṃ hi malaṃ snigdho vireko nirharet sukham // (55.2)
Par.?
viṣābhighātapiṭikākuṣṭhaśophavisarpiṇaḥ / (56.1)
Par.?
kāmalāpāṇḍumehārtān nātisnigdhān viśodhayet // (56.2)
Par.?
sarvān snehavirekaiś ca rūkṣais tu snehabhāvitān / (57.1)
Par.?
karmaṇāṃ vamanādīnāṃ punar apy antare 'ntare // (57.2)
Par.?
snehasvedau prayuñjīta sneham ante balāya ca / (58.1)
Par.?
malo hi dehād utkleśya hriyate vāsaso yathā // (58.2)
Par.?
snehasvedais tathotkliṣṭaḥ śodhyate śodhanair malaḥ / (59.1)
Par.?
snehasvedāv anabhyasya kuryāt saṃśodhanaṃ tu yaḥ // (59.2)
Par.?
buddhiprasādaṃ balam indriyāṇāṃ dhātusthiratvaṃ jvalanasya dīptim / (60.1)
Par.?
cirāc ca pākaṃ vayasaḥ karoti saṃśodhanaṃ samyagupāsyamānam // (60.2)
Par.?
Duration=0.24423503875732 secs.