UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 4739
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śrīmārkaṇḍeya uvāca / (1.1)
Par.?
kathitaṃ brāhmaṇaṃ draṣṭuṃ śūle kṣiptaṃ tapodhanaiḥ / (1.2)
Par.?
nārāyaṇasamīpe tu gatāḥ sarve maharṣayaḥ // (1.3)
Par.?
nārado devalo raibhyo yamaḥ śātātapo 'ṅgirāḥ / (2.1)
Par.?
vasiṣṭho jamadagniśca yājñavalkyo bṛhaspatiḥ // (2.2)
Par.?
kaśyapo 'trirbharadvājo viśvāmitro 'ruṇirmuniḥ / (3.1)
Par.?
vālakhilyādayo 'nye ca sarve 'pyṛṣigaṇānvayāḥ // (3.2)
Par.?
dadṛśuḥ śūlamārūḍhaṃ māṇḍavyamṛṣipuṃgavāḥ / (4.1)
Par.?
procurnārāyaṇaṃ vipraṃ kiṃ kurmastava cepsitam // (4.2)
Par.?
sarve te tatra sāṃnidhyān māṇḍavyasya mahātmanaḥ / (5.1)
Par.?
saṃbhrāntā āgatā ūcuḥ kiṃ mṛtaḥ kiṃ nu jīvati // (5.2)
Par.?
avasthāṃ tasya te dṛṣṭvā viṣādam agamanparam / (6.1)
Par.?
asahitvā tu tadduḥkhaṃ sarve te manasā dvijāḥ // (6.2)
Par.?
pṛcchayatāṃ yadi manyeta rājānaṃ bhasmasātkuru / (7.1)
Par.?
teṣāṃ tadvacanaṃ śrutvā vākyaṃ nārāyaṇo 'bravīt // (7.2)
Par.?
mayi jīvati madbhrātā hyavasthāmīdṛśīṃ gataḥ / (8.1)
Par.?
dhig jīvitaṃ ca me kiṃtu tapaso vidyate phalam // (8.2)
Par.?
dṛṣṭvā śūlasthitaṃ jyeṣṭhaṃ manmano nu vidīryate / (9.1)
Par.?
paraṃ kiṃ tu kariṣyāmi yena rāṣṭraṃ sarājakam // (9.2)
Par.?
bhasmasācca karomyadya bhavadbhiḥ kṣamyatāmiha / (10.1)
Par.?
evamuktvā gṛhītvāsau karasthamabhimantrayet // (10.2)
Par.?
krodhena paśyate yāvattāvaddhuṃkārako 'bhavat / (11.1)
Par.?
tena huṅkāraśabdena ṛṣayo vismitāstadā // (11.2)
Par.?
māṇḍavyasya samīpe tu hyapṛcchaṃste dvijottamāḥ / (12.1)
Par.?
nivārayasi kiṃ vipra śāpaṃ nṛpajighāṃsanam // (12.2)
Par.?
apāpasya tu yeneha kṛtamasya jighāṃsanam / (13.1)
Par.?
ṛṣīṇāṃ vacanaṃ śrutvā kṛcchrān māṇḍavyako 'bravīt // (13.2)
Par.?
abhivandāmi vo mūrdhnā svāgataṃ ṛṣayaḥ sadā / (14.1)
Par.?
arghyasanmānapūjārhāḥ sarve 'tropaviśantu te // (14.2)
Par.?
niviṣṭaikāgramanasā sarvānmāṇḍavyako 'bravīt // (15.1)
Par.?
prāptaṃ duḥkhaṃ mayā ghoraṃ pūrvajanmārjitaṃ phalam / (16.1)
Par.?
mā viṣādaṃ kurudhvaṃ bhoḥ kṛtaṃ pāpaṃ tu bhujyate // (16.2)
Par.?
ṛṣaya ūcuḥ / (17.1)
Par.?
kena karmavipākena iha jātyantaraṃ vrajet / (17.2)
Par.?
dānadharmaphalenaiva kena svargaṃ ca gacchati // (17.3)
Par.?
māṇḍavya uvāca / (18.1)
Par.?
adattadānā jāyante parabhāgyopajīvinaḥ / (18.2)
Par.?
na snānaṃ na japo homo nātithyaṃ na surārcanam // (18.3)
Par.?
na parvaṇi pitṛśrāddhaṃ na dānaṃ dvijasattamāḥ / (19.1)
Par.?
vrajanti narake ghore yānti te tvantyajāṃ gatim // (19.2)
Par.?
punardaridrāḥ punareva pāpāḥ pāpaprabhāvānnarake vasanti / (20.1)
Par.?
tenaiva saṃsariṇi martyaloke jīvādibhūte kṛmayaḥ pataṅgāḥ // (20.2)
Par.?
ye snānaśīlā dvijadevabhaktā jitendriyā
jīvadayānuśīlāḥ / (21.1)
Par.?
te devalokeṣu vasanti hṛṣṭā ye dharmaśīlā jitamānaroṣāḥ // (21.2)
Par.?
vidyāvinītā na paropatāpinaḥ svadāratuṣṭāḥ paradāravarjitāḥ / (22.1)
Par.?
teṣāṃ na loke bhayamasti kiṃcitsvabhāvaśuddhā gatakalmaṣā hi te // (22.2)
Par.?
ṛṣaya ūcuḥ / (23.1)
Par.?
pūrvajanmani viprendra kiṃ tvayā duṣkṛtaṃ kṛtam / (23.2)
Par.?
yena kaṣṭamidaṃ prāptaṃ sandhānaṃ śūlagarhitam // (23.3)
Par.?
śūlasthaṃ tvāṃ samālakṣya hyāgatāḥ sarva eva hi / (24.1)
Par.?
jīvantaṃ tvāṃ prapaśyāma
tvantarannavatārayan / (24.2)
Par.?
rujāsaṃtāpajaṃ duḥkhaṃ soḍhvāpi tvamavedanaḥ // (24.3)
Par.?
māṇḍavya uvāca / (25.1)
Par.?
svayameva kṛtaṃ karma svayamevopabhujyate / (25.2)
Par.?
sukṛtaṃ duṣkṛtaṃ pūrve nānye bhuñjanti karhicit // (25.3)
Par.?
yathā dhenusahasreṣu vatso vindati mātaram / (26.1)
Par.?
tathā pūrvakṛtaṃ karma kartāram upagacchati // (26.2)
Par.?
na mātā na pitā bhrātā na bhāryā na sutāḥ suhṛt / (27.1)
Par.?
na kasya karmaṇāṃ lepaḥ svayamevopabhujyate // (27.2)
Par.?
śrūyatāṃ mama vākyaṃ ca bhavadbhiḥ pṛcchito hyaham / (28.1)
Par.?
pūrve vayasi bho viprā malasnānakṛtakṣaṇaḥ // (28.2)
Par.?
ajñānādbālabhāvena yūkā kaṇṭe 'dhiropitā / (29.1)
Par.?
tailābhyaktaśirogātre mayā yūkā
ghṛtā na hi // (29.2)
Par.?
kaṅkatīṃ ropya keśeṣu
sāsā kaṇṭe 'dhiropitā / (30.1)
Par.?
teṣu pāpaṃ kṛtaṃ sadyaḥ phalametanmamābhavat // (30.2)
Par.?
kiṃcitkālaṃ kṣapitvāhaṃ prāpsye mokṣaṃ nirāmayam / (31.1)
Par.?
bhavantastviha santāpaṃ māṃ kurudhvaṃ maharṣayaḥ // (31.2)
Par.?
imām avasthāṃ bhuktvāhaṃ kaṃcicchape na coccare / (32.1)
Par.?
ahani katicicchūle kṣapayiṣyāmi kilbiṣam // (32.2)
Par.?
prāktanaṃ karma bhuñjāmi yanmayā saṃcitaṃ dvijāḥ / (33.1)
Par.?
kṣantavyamasya rājño 'tha kopaścaiva visarjyatām // (33.2)
Par.?
śrutvā tu tasya tadvākyaṃ māṇḍavyasya maharṣayaḥ / (34.1)
Par.?
praharṣamatulaṃ labdhvā sādhu sādhvityapūjayan // (34.2)
Par.?
nārāyaṇa uvāca / (35.1)
Par.?
idaṃ jalaṃ mantrapūtaṃ kasminsthāne kṣipāmyaham / (35.2)
Par.?
yena rājā bhavedbhasma sarāṣṭraḥ sapurohitaḥ // (35.3)
Par.?
māṇḍavya uvāca / (36.1)
Par.?
idaṃ jalaṃ ca rakṣasva kālakūṭaviṣopamam / (36.2)
Par.?
samudre
kṣipayiṣyāmi devakāryaṃ samutthitam // (36.3)
Par.?
atha te munayaḥ sarve māṇḍavyaṃ praṇipatya ca / (37.1)
Par.?
āmantrayitvā harṣācca kaśyapādyā gṛhānyayuḥ // (37.2)
Par.?
gacchamānāstu te coktāḥ pañcame 'hani tāpasāḥ / (38.1)
Par.?
āgantavyaṃ bhavadbhiśca matsakāśaṃ pratijñayā // (38.2)
Par.?
tatheti te pratijñāya nāradādyā adarśanam / (39.1)
Par.?
gateṣu vipramukhyeṣu śāṇḍilī ca tapodhanā // (39.2) Par.?
dvitīye 'hni samāyātā na tu buddhvātha taṃ ṛṣim / (40.1)
Par.?
bhartāraṃ śirasā dhārya rātrau paryaṭate sma sā // (40.2)
Par.?
na dṛṣṭaḥ śūlake vipro bharākrāntyā yudhiṣṭhira / (41.1)
Par.?
skhalitā tasya jānubhyāṃ śūlasthasya pativratā // (41.2)
Par.?
sarvāṅgeṣu vyathā jātā tasyāḥ praskhalanān muneḥ / (42.1)
Par.?
īdṛśīṃ vartamānāṃ ca hyavasthāṃ pūrvadaivikīm // (42.2)
Par.?
punaḥ pāpaphalaṃ kiṃciddhā kaṣṭaṃ mama vartate / (43.1)
Par.?
vyathito 'haṃ tvayā pāpe kimarthaṃ sūnakarmaṇi // (43.2)
Par.?
svairiṇīṃ tvāṃ prapaśyāmi rākṣasī taskarī nu kim / (44.1)
Par.?
evamuktvā kṣaṇaṃ mohātkrandamāno muhurmuhuḥ // (44.2)
Par.?
tapasvino 'tha ṛṣayaḥ sarve saṃtrastamānasāḥ / (45.1)
Par.?
paśyamānā muneḥ kaṣṭaṃ pṛcchante te yudhiṣṭhira // (45.2)
Par.?
paryaṭase kimarthaṃ tvaṃ
niśīye vahanaṃ nu kim / (46.1)
Par.?
kṣiptaṃ tu jholikābhāraṃ kiṃvāgamanakāraṇam / (46.2)
Par.?
vyathāmutpādya ṛṣaye duḥkhādduḥkhavilāsini // (46.3)
Par.?
śāṇḍilyuvāca / (47.1)
Par.?
nāsurīṃ na ca gandharvīṃ na piśācīṃ na rākṣasīm / (47.2)
Par.?
pativratāṃ tu māṃ sarve jānantu tapasi sthitām // (47.3)
Par.?
na me kāmo na me krodho na vairaṃ na ca matsaraḥ / (48.1)
Par.?
ajñānād dṛṣṭimāndyācca skhalanaṃ kṣantumarhatha // (48.2)
Par.?
vahanaṃ bhartṛsaukhyāya divā sampīḍyate rujā / (49.1)
Par.?
ayaṃ bhartā vijānītha jholikāsaṃsthitaḥ sadā // (49.2)
Par.?
bharaṇaṃ pānaṃ vastraṃ ca dadāmyetasya rogiṇaḥ / (50.1)
Par.?
ṛṣiḥ śaunakamukhyo 'sau śāṇḍilīṃ māṃ vijānata // (50.2)
Par.?
svabhartṛdharmiṇīṃ kopaṃ mā kuruṣvātithiṃ kuru / (51.1)
Par.?
satāṃ samīpaṃ samprāptāṃ sarvaṃ me kṣantum arhatha // (51.2)
Par.?
ṛṣaya ūcuḥ / (52.1)
Par.?
paravyathāṃ na jānīṣe
vyacarantī yadṛcchayā / (52.2)
Par.?
prabhāte 'bhyudite sūrye tava bhartā mariṣyati // (52.3)
Par.?
ātmaduḥkhāt paraṃ duḥkhaṃ na jānāsi kulādhame / (53.1)
Par.?
tena vākyena ghoreṇa śāṇḍilī vimanābhavat // (53.2)
Par.?
paraṃ viṣādamāpannā kṣaṇaṃ dhyātvābravīd vacaḥ / (54.1)
Par.?
kopāt saṃraktanayanā nirīkṣantī munīṃs tadā // (54.2)
Par.?
satāṃ gehe kila prāptā bhavatāṃ cāpakāriṇī / (55.1)
Par.?
sāmenātithipūjāyāṃ śiṣṭe ca gṛhamāgate // (55.2)
Par.?
bhavadbhir īdṛgātithyaṃ kṛtaṃ caiva mamaiva tu / (56.1)
Par.?
svargāpavargadharmaśca bhavadbhir na nirīkṣitam // (56.2)
Par.?
prājāpatyām imāṃ dṛṣṭvā māṃ yathā prākṛtāḥ striyaḥ / (57.1)
Par.?
bhavantaḥ strībalaṃ me'dya paśyantu divi devatāḥ // (57.2)
Par.?
mariṣyati na me bhartā hyādityo nodayiṣyati / (58.1)
Par.?
andhakāraṃ jagatsarvaṃ kṣīyate nādya śarvarī // (58.2)
Par.?
evamukte tayā vākye stambhite 'rke tamomayam / (59.1)
Par.?
na ca prajāyate sarvaṃ nirvaṣaṭkārasatkriyam // (59.2)
Par.?
svāhākāraḥ svadhākāraḥ pañcayajñavidhirnahi / (60.1)
Par.?
snānaṃ dānaṃ japo nāsti sandhyālopavyatikramaḥ / (60.2)
Par.?
ṣaṇmāsaṃ ca tadā pārtha luptapiṇḍodakakriyam // (60.3)
Par.?
iti śrīskānde mahāpurāṇa ekāśītisāhasryāṃ saṃhitāyāṃ pañcama āvantyakhaṇḍe revākhaṇḍe śāṇḍilīṛṣisaṃvādavarṇanaṃ nāmaikasaptatyuttaraśatatamo 'dhyāyaḥ // (61.1)
Par.?
Duration=0.33690810203552 secs.