UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 4748
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śrīmārkaṇḍeya uvāca / (1.1)
Par.?
tato gacchenmahīpāla daśāśvamedhikaṃ param / (1.2)
Par.?
tīrthaṃ sarvaguṇopetaṃ mahāpātakanāśanam // (1.3)
Par.?
yatra gatvā mahārāja snātvā sampūjya ceśvaram / (2.1)
Par.?
daśānāmaśvamedhānāṃ phalaṃ prāpnoti mānavaḥ // (2.2)
Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (3.1)
Par.?
aśvamedho mahāyajño bahusambhāradakṣiṇaḥ / (3.2)
Par.?
aśakyaḥ prākṛtaiḥ kartuṃ kathaṃ teṣāṃ phalaṃ labhet // (3.3)
Par.?
atyāścaryamidaṃ tattvaṃ tvayoktaṃ vadatā satā / (4.1)
Par.?
yathā me jāyate śraddhā dīrghāyustvaṃ tathā vada // (4.2)
Par.?
mārkaṇḍeya uvāca / (5.1)
Par.?
idamāścaryabhūtaṃ hi gauryā pṛṣṭastriyambakaḥ / (5.2)
Par.?
tatte 'haṃ sampravakṣyāmi pṛcchate nipuṇāya vai // (5.3)
Par.?
purā vṛṣastho deveśa hyumayā saha śaṅkaraḥ / (6.1)
Par.?
kadācitparyaṭanpṛthivīṃ narmadātaṭamāśritaḥ // (6.2)
Par.?
daśāśvamedhikaṃ tīrthaṃ dṛṣṭvā devo maheśvaraḥ / (7.1)
Par.?
tīrthaṃ pratyañjaliṃ baddhvā namaścakre trilocanaḥ // (7.2)
Par.?
kṛtāñjalipuṭaṃ devaṃ dṛṣṭvā devīdamabravīt // (8.1)
Par.?
kimetaddevadeveśa carācaranamaskṛta / (9.2)
Par.?
prahvanamrāñjaliṃ baddhvā bhaktyā paramayā yutaḥ // (9.3)
Par.?
etadāścaryamatulaṃ sarvaṃ kathaya me prabho // (10.1)
Par.?
īśvara uvāca / (11.1)
Par.?
pratyakṣaṃ paśya tīrthasya phalaṃ mā vismitā bhava / (11.2)
Par.?
viyatsthā me bhuvisthasya kṣaṇaṃ devi sthirā bhava // (11.3)
Par.?
evamuktvā tu deveśo gauravarṇo dvijo 'bhavat / (12.1)
Par.?
kṣutkṣāmakaṇṭho jaṭilaḥ śuṣko dhamanisaṃtataḥ // (12.2)
Par.?
upaviśya bhuvaḥ pṛṣṭhe susvaraṃ mantramuccaran / (13.1)
Par.?
kramapriyo mahādevo mādhuryeṇa pramodayan // (13.2)
Par.?
śrutvā tāṃ madhurāṃ vāṇīṃ svayaṃ devena nirmitām / (14.1)
Par.?
saṃbhrāntā brāhmaṇāḥ sarve snātuṃ ye tatra cāgatāḥ // (14.2)
Par.?
nityakriyā ca sarveṣāṃ vismṛtā śrutivibhramāt / (15.1)
Par.?
taṃ dṛṣṭvā paṭhamānaṃ tu kṣutpipāsābhipīḍitam // (15.2)
Par.?
dvijo
'nyamantrayat kaścid bhaktyā taṃ bhojanāya vai / (16.1)
Par.?
prasādaḥ kriyatāṃ brahmanbhojanāya gṛhe mama // (16.2)
Par.?
adya me saphalaṃ janma hyadya me saphalāḥ kriyāḥ / (17.1)
Par.?
sarvānkāmānpradāsyanti prītā me 'dya pitāmahāḥ // (17.2)
Par.?
tvayi bhukte dvijaśreṣṭha prasīda tvaṃ dhruvaṃ mama / (18.1)
Par.?
evamukto mahādevo dvijarūpadharastadā // (18.2)
Par.?
prahasya pratyuvācedaṃ brāhmaṇaṃ ślakṣṇayā girā / (19.1)
Par.?
mayā varṣasahasraṃ tu nirāhāraṃ tapaḥ kṛtam // (19.2)
Par.?
idānīṃ tu gṛhe tasya kariṣye dvijasattama / (20.1)
Par.?
daśabhirvājimedhaiśca yeneṣṭaṃ pāraṇaṃ tathā // (20.2)
Par.?
ityukto devadevena brāhmaṇo vismayānvitaḥ / (21.1)
Par.?
uttamāṅgaṃ vidhunvanvai jagāma svagṛhaṃ prati // (21.2)
Par.?
evaṃ te bahavo viprāḥ pratyākhyāte nimantraṇe / (22.1)
Par.?
purāṇārtham ajānanto nāstikā bahavo gatāḥ // (22.2)
Par.?
atha kaściddvijo vidvānpurāṇārthasya tattvavit / (23.1)
Par.?
devaṃ nimantrayāmāsa dvijarūpadharaṃ śivam // (23.2)
Par.?
tathaiva so 'pi devena proktaḥ sa prāha taṃ punaḥ / (24.1)
Par.?
manasā cintayitvā tu purāṇoktaṃ dvijottamaḥ // (24.2)
Par.?
smṛtivedapurāṇeṣu yaduktaṃ tattathā bhavet / (25.1)
Par.?
iti niścitya taṃ vipramuvāca prahasanniva // (25.2)
Par.?
bhobho vipra pratīkṣasva yāvadāgamanaṃ punaḥ / (26.1)
Par.?
ityuktvā tu dvijo gatvā daśāśvamedhikaṃ param // (26.2)
Par.?
snānaṃ mahālambhanādi kṛtaṃ tena dvijanmanā / (27.1)
Par.?
japaṃ śrāddhaṃ tathā dānaṃ kṛtvā dharmānusārataḥ // (27.2)
Par.?
saṃkalpya kapilāṃ tatra purāṇoktavidhānataḥ / (28.1)
Par.?
samāyāttvaritaṃ tatra yatrāsau tiṣṭhate dvijaḥ // (28.2)
Par.?
athāgatya dvijaṃ prāha vājimedhaḥ kṛto mayā / (29.1)
Par.?
uttiṣṭha me gṛhaṃ ramyaṃ bhojanārthaṃ hi gamyatām // (29.2)
Par.?
ityuktaḥ śaṅkarastena brāhmaṇenātivismitaḥ / (30.1)
Par.?
uvāca brāhmaṇaṃ deva idānīṃ tvamito gataḥ // (30.2)
Par.?
dvijavarya kathaṃ ceṣṭā daśa yajñā mahādhanāḥ // (31.1)
Par.?
dvija uvāca / (32.1)
Par.?
na vicārastvayā kāryaḥ kṛtā yajñā na saṃśayaḥ / (32.2)
Par.?
yadi vedāḥ pramāṇaṃ taṃ bhuvi devā dvijāstathā // (32.3)
Par.?
daśāśvamedhikaṃ tīrthaṃ tathā satyaṃ dvijottama / (33.1)
Par.?
yadi vedapurāṇoktaṃ vākyaṃ niḥsaṃśayaṃ bhavet // (33.2)
Par.?
tadā prāptaṃ mayā sarvaṃ nātra kāryā vicāraṇā / (34.1)
Par.?
evamuktastu deveśa āstikyaṃ tasya cetasaḥ // (34.2)
Par.?
vimṛśya bahubhiḥ kiṃciduttaraṃ na prapadyata / (35.1)
Par.?
jagāma tadgṛhaṃ ramyaṃ paṭhanbrahma sanātanam // (35.2)
Par.?
samprāptaṃ taṃ dvijaṃ bhaktyā pādyārghyeṇa tamarcayat / (36.1)
Par.?
ṣaḍrasaṃ bhojanaṃ tena dattaṃ paścādyathāvidhi // (36.2)
Par.?
tato bhukte mahādeve sarvadevamaye śive / (37.1)
Par.?
puṣpavṛṣṭiḥ papātāśu gaganāttasya mūrdhani / (37.2)
Par.?
tasyāstikyaṃ tu saṃlakṣya tuṣṭaḥ provāca śaṅkaraḥ // (37.3)
Par.?
īśvara uvāca / (38.1)
Par.?
kiṃ te 'dya kriyatāṃ brūhi varado 'haṃ dvijottama / (38.2)
Par.?
adeyamapi dāsyāmi ekacittasya te dhruvam // (38.3)
Par.?
brāhmaṇa uvāca / (39.1)
Par.?
yadi prīto 'si me deva yadi deyo varo mama / (39.2)
Par.?
asmiṃstīrthe mahādeva sthātavyaṃ sarvadaiva hi // (39.3)
Par.?
upakārāya deveśa eṣa me vara uttamaḥ / (40.1)
Par.?
evamuktastu devena āruroha dvijottamaḥ // (40.2)
Par.?
gandharvāpsaraḥsambādhaṃ vimānaṃ sārvakāmikam / (41.1)
Par.?
pūjyamāno gatastatra yatra lokā nirāmayāḥ // (41.2)
Par.?
mārkaṇḍeya uvāca / (42.1)
Par.?
etadāścaryamatulaṃ dṛṣṭvā devī suvismitā / (42.2)
Par.?
vismayotphullanayanā punaḥ papraccha śaṅkaram // (42.3)
Par.?
pārvatyuvāca / (43.1)
Par.?
katham etad bhavet satyaṃ yatredam asamañjasam / (43.2)
Par.?
snānaṃ kurvanti bahavo lokā hyatra maheśvara // (43.3)
Par.?
teṣāṃ tu svargagamanaṃ yathaiṣa svargatiṃ gataḥ / (44.1)
Par.?
katham etat samācakṣva vismayaḥ paramo mama // (44.2)
Par.?
etacchrutvā tu deveśaḥ prahasanpratyuvāca tām / (45.1)
Par.?
vedavākye purāṇārthe smṛtyarthe dvijabhāṣite // (45.2)
Par.?
vismayo hi na kartavyo hyanumānaṃ hi tat tathā / (46.1)
Par.?
asaṃbhāvyaṃ hi lokānāṃ purāṇe yatpragīyate // (46.2)
Par.?
yadi pakṣaṃ puraskṛtya lokāḥ kurvanti pārvati / (47.1)
Par.?
tasmānna siddhir eteṣāṃ bhavatyeko na vismayaḥ // (47.2)
Par.?
nāstikā bhinnamaryādā ye niścayabahiṣkṛtāḥ / (48.1)
Par.?
teṣāṃ siddhir na vidyeta āstikyād bhavate dhruvam // (48.2)
Par.?
śrutvākhyānam idaṃ devī vavande tīrthamuttamam / (49.1)
Par.?
sarvapāpaharaṃ puṇyaṃ narmadāyāṃ vyavasthitam // (49.2)
Par.?
mārkaṇḍeya uvāca / (50.1)
Par.?
daśāśvamedhaṃ rājendra sarvatīrthottamottamam / (50.2)
Par.?
tīrthaṃ sarvaguṇopetaṃ mahāpātakanāśanam // (50.3)
Par.?
tatrāgatā mahābhāgā snātukāmā sarasvatī / (51.1)
Par.?
puṇyānāṃ paramā puṇyā nadīnām uttamā nadī // (51.2)
Par.?
nāmamātreṇa yasyāstu sarvapāpaiḥ pramucyate / (52.1)
Par.?
snātāstatra divaṃ yānti ye mṛtāste 'punarbhavāḥ // (52.2)
Par.?
daśāśvamedhe sā rājanniyatā brahmacāriṇī / (53.1)
Par.?
ārādhayitvā deveśaṃ paraṃ
nirvāṇamāgatīḥ // (53.2)
Par.?
kāluṣyaṃ brahmasambhūtā saṃvatsarasamudbhavam / (54.1)
Par.?
prakṣālayitum āyāti daśamyāmāśvinasya ca // (54.2)
Par.?
upoṣya rajanīṃ tāṃ tu sampūjya tripurāntakam / (55.1)
Par.?
rājanniṣkalmaṣā yānti śvobhūte śāśvataṃ padam // (55.2)
Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (56.1)
Par.?
sarasvatī mahāpuṇyā nadīnāmuttamā nadī / (56.2)
Par.?
śrīmārkaṇḍeya uvāca / (56.3)
Par.?
rājannāśvayuje māsi daśamyāṃ tadviśiṣyate / (56.4) Par.?
pārthiveṣu ca tīrthe tu sarveṣveva na saṃśayaḥ // (56.5)
Par.?
daśāśvamedhike rājannityaṃ hi daśamī śubhā / (57.1)
Par.?
viśeṣādāśvine śuklā mahāpātakanāśinī // (57.2)
Par.?
tasyāsnātvārcayed devānupavāsaparāyaṇaḥ / (58.1)
Par.?
śrāddhaṃ kṛtvā vidhānena paścāt sampūjayecchivam // (58.2)
Par.?
tatrasthāṃ pūjayed devīṃ snātukāmāṃ sarasvatīm / (59.1)
Par.?
namo namaste deveśi brahmadehasamudbhave // (59.2)
Par.?
kuru pāpakṣayaṃ devi saṃsārānmāṃ samuddhara / (60.1)
Par.?
gandhadhūpaiśca sampūjya hyarcayitvā punaḥpunaḥ // (60.2)
Par.?
daśa pradakṣiṇā dattvā sūtreṇa pariveṣṭayet / (61.1)
Par.?
kapilāṃ tu tato vipre dadyād vigatamatsaraḥ // (61.2)
Par.?
sarvalakṣaṇasampannāṃ sarvopaskarasaṃyutām / (62.1)
Par.?
dattvā viprāya kapilāṃ na śocati kṛtākṛte // (62.2)
Par.?
paścājjāgaraṇaṃ kuryād ghṛtenājvālya dīpakam / (63.1)
Par.?
purāṇapaṭhanenaiva nṛtyagītavivādanaiḥ // (63.2)
Par.?
vedoktaiścaiva pūjayec chaśiśekharam / (64.1)
Par.?
prabhāte vimale paścātsnātvā vai narmadājale // (64.2)
Par.?
brāhmaṇān bhojayed bhaktyā śivabhaktāṃśca yoginaḥ / (65.1)
Par.?
evaṃ kṛte tato rājan samyak tīrthaphalaṃ labhet // (65.2)
Par.?
tatra tīrthe tu yaḥ snātvā pūjayecchaṅkaraṃ naraḥ / (66.1)
Par.?
daśāśvamedhāvabhṛthaṃ labhate puṇyamuttamam // (66.2)
Par.?
pūtātmā tena puṇyena rudralokaṃ sa gacchati / (67.1)
Par.?
ārūḍhaḥ paramaṃ yānaṃ kāmagaṃ ca suśobhanam // (67.2)
Par.?
tatra divyāpsarobhistu vījyamāno 'tha cāmaraiḥ / (68.1)
Par.?
krīḍate suciraṃ kālaṃ jayaśabdādimaṅgalaiḥ // (68.2)
Par.?
tato 'vatīrṇaḥ kālena iha rājā bhaved dhruvam / (69.1)
Par.?
hastyaśvarathasampanno mahābhogī paraṃtapaḥ // (69.2)
Par.?
daśāśvamedhe yaddānaṃ dīyate śivayoginām / (70.1)
Par.?
daśāśvamedhasadṛśaṃ bhavet tannātra saṃśayaḥ // (70.2)
Par.?
sarveṣāmeva yajñānām aśvamedho viśiṣyate / (71.1)
Par.?
durlabhaḥ svalpavittānāṃ bhūriśaḥ pāpakarmaṇām // (71.2)
Par.?
tatra tīrthe tu rājendra durlabho 'pi surāsuraiḥ / (72.1)
Par.?
prāpyate snānadānena ityevaṃ śaṅkaro 'bravīt // (72.2)
Par.?
akāmo vā sakāmo vā mṛtastatra nareśvara / (73.1)
Par.?
devatvaṃ prāpnuyāt so 'pi nātra kāryā vicāraṇā // (73.2)
Par.?
agnipraveśaṃ yaḥ kuryāt tatra tīrthe narottama / (74.1)
Par.?
agniloke vaset tāvad yāvad ābhūtasamplavam // (74.2)
Par.?
jalapraveśaṃ yaḥ kuryāt tatra tīrthe narādhipa / (75.1)
Par.?
dhyāyamāno mahādevaṃ vāruṇaṃ lokamāpnuyāt // (75.2)
Par.?
daśāśvamedhe yaḥ kaścicchūravṛttyā tanuṃ tyajet / (76.1)
Par.?
akṣayā nu gatistasya ityevaṃ
śrutinodanā // (76.2)
Par.?
na tāṃ gatiṃ yānti bhṛguprapātino na daṇḍino naiva ca sāṃkhyayoginaḥ / (77.1)
Par.?
dhvajākule dundubhiśaṅkhanādite kṣaṇena yāṃ yānti mahāhave mṛtāḥ // (77.2)
Par.?
yatra tatra hataḥ śūraḥ śatrubhiḥ pariveṣṭitaḥ / (78.1)
Par.?
akṣayāṃl labhate lokānyadi klībaṃ na bhāṣate // (78.2)
Par.?
daśāśvamedhe saṃnyāsaṃ yaḥ karoti vidhānataḥ / (79.1)
Par.?
anivartikā gatis tasya rudralokātkadācana // (79.2)
Par.?
daśāśvamedhe yatpuṇyaṃ saṃkṣepeṇa yudhiṣṭhira / (80.1)
Par.?
kathitaṃ parayā bhaktyā sarvapāpapraṇāśanam // (80.2)
Par.?
iti śrīskānde mahāpurāṇa ekāśītisāhasryāṃ saṃhitāyāṃ pañcama āvantyakhaṇḍe revākhaṇḍe daśāśvamedhatīrthamāhātmyavarṇanaṃ nāmāśītyuttaraśatatamo 'dhyāyaḥ // (81.1)
Par.?
Duration=0.29137897491455 secs.