Texts

sūta uvāca / (1.1) Par.?

divākarastasya mahāmahimno mahāsurasyottamaratnabījam / (1.2) Par.?

asṛggṛhītvā carituṃ pratasthe nistriṃśanīlena nabhaḥsthalena // (1.3) Par.?

jetrā surāṇāṃ samareṣvajasraṃ vīryāvalepoddhatamānasena / (2.1) Par.?

laṅkādhipenārdhapathe sametya svarbhānuneva prasabhaṃ niruddhaḥ // (2.2) Par.?

tatsiṃhalīcārunitambabimbavikṣobhitāgādhamahāhradāyām / (3.1) Par.?

pūgadrumābaddhataṭadvayāyāṃ mumoca sūryaḥ sariduttamāyām // (3.2) Par.?

tataḥ prabhṛti sā gaṅgā tulyapuṇyaphalodayā / (4.1) Par.?

nāmnā rāvaṇagaṅgeti prathimānamupāgatā // (4.2) Par.?

tataḥ prabhṛtyeva ca śarvarīṣu kūlāni ratnairnicitāni tasyāḥ / (5.1) Par.?

suvarṇanārācaśatairivāntarbahiḥ pradīptairniśitāni bhānti // (5.2) Par.?

tasyās taṭepūjjvacārurāgā bhavanti toyeṣu ca padmarāgāḥ / (6.1) Par.?

saugandhikotthāḥ kuruvindajāśca mahāguṇāḥ sphāṭikasamprasūtāḥ // (6.2) Par.?

bandhūkaguñjāsakalendragopajavāsamāsṛksamavarṇaśobhāḥ / (7.1) Par.?

bhrājiṣṇavo dāḍimabījavarṇāstathāpare kiṃśukapuṣpabhāsaḥ // (7.2) Par.?

khindurapadmotpalakuṅkumānāṃ lākṣārasasyāpi samānavarṇaḥ / (8.1) Par.?

sāndre 'pi rāge prabhayā svayaiva bhānti svalakṣyāḥ sphuṭamadhyaśobhāḥ // (8.2) Par.?

bhānośca bhāsāmanuvedhayogām āsādya raśmiprakareṇa dūram / (9.1) Par.?

pārśvāni sarvāṇyanurañjayanti guṇāpapannāḥ sphaṭikaprasūtāḥ // (9.2) Par.?

kusumbhanīlavyatimiśrarāgapratyugraraktābjatulyabhāsaḥ / (10.1) Par.?

tathāpare 'ruṣkarakaṇṭakāripuṣpatviṣo hiṅgulavattviṣo 'nye // (10.2) Par.?

cakorapuṃskokilasārasānāṃ netrāvabhāsaśca bhavanti kecit / (11.1) Par.?

anye punaḥ santi ca puṣpitānāṃ tulyatviṣā kokanadottamānām // (11.2) Par.?

prabhāvakāṭhinyagurutvayogaiḥ prāyaḥ samānāḥ sphaṭikodbhavānām / (12.1) Par.?

ānīlaraktotpalacārubhāsaḥ saugandhikotthā maṇayo bhavanti // (12.2) Par.?

kāmaṃ tu rāgaḥ kuruvindajeṣu sa naiva yādṛk sphaṭikodbhaveṣu / (13.1) Par.?

nirarciṣo 'ntarbahulā bhavanti prabhāvavanto 'pi nataiḥ samastaiḥ // (13.2) Par.?

ye tu rāvaṇagaṅgāyāṃ jāyante kuruvindakāḥ / (14.1) Par.?

padmarāgaghanaṃ rāgaṃ bibhrāṇāḥ sphaṭikārciṣaḥ // (14.2) Par.?

varṇānuyāyinasteṣām āndhradeśe tathāpare / (15.1) Par.?

na jāyante hi ye kecinmūlyaleśamavāpnuyuḥ // (15.2) Par.?

tathaiva sphāṭikotthānāṃ deśe tumburusaṃjñake / (16.1) Par.?

sadharmāṇaḥ prajāyante svalpamūlyā hi te smṛtāḥ // (16.2) Par.?

varṇādhikyaṃ gurutvaṃ ca snigdhatā samatācchatā / (17.1) Par.?

arciṣmattā mahattā ca maṇīnāṃ guṇasaṃgrahaḥ // (17.2) Par.?

ye karkaracchidramalopadigdhāḥ prabhāvimuktāḥ paruṣā vivarṇāḥ / (18.1) Par.?

na te praśastā maṇayo bhavanti samānato jātiguṇaiḥ samastaiḥ // (18.2) Par.?

doṣopasṛṣṭaṃ maṇim aprabodhād bibharti yaḥ kaścana kaṃcideva / (19.1) Par.?

taṃ śokacintāmayamṛtyuvittanāśādayo doṣagaṇā bhajante // (19.2) Par.?

kāmaṃ cārutarāḥ pañca jātīnā pratirūpakāḥ / (20.1) Par.?

vijātayaḥ prayatnena vidvāṃstān upalakṣayet // (20.2) Par.?

kalaśapurodbhavasiṃhalatumburudeśotthamuktapāṇīyāḥ / (21.1) Par.?

śrīpūrṇakāśca sadṛśā vijātayaḥ padmarāgāṇām // (21.2) Par.?

tuṣopasargāt kalaśābhidhānam ātāmrabhāvādapi tumburūttham / (22.1) Par.?

kārṣṇyāttathā siṃhaladeśajātaṃ muktābhidhānaṃ nabhasaḥ svabhāvāt // (22.2) Par.?

śrīpūrṇakaṃ dīptivinākṛtatvād vijātiliṅgāśraya eva bhedaḥ / (23.1) Par.?

yastāmrikāṃ puṣyati padmarāgo yogāttuṣāṇāmiva pūrṇamadhyaḥ // (23.2) Par.?

snehapradigdhaḥ pratibhāti yaśca yo vā praghṛṣṭaḥ prajahāti dīptim / (24.1) Par.?

ākrāntamūrdhā ca tathāṅgulibhyāṃ yaḥ kālikāṃ pārśvagatāṃ bibharti // (24.2) Par.?

samprāpya cotkṣipya yathānuvṛttiṃ bibharti yaḥ sarvaguṇānatīva / (25.1) Par.?

tulyapramāṇasya ca tulyajāteryo vā gurutvena bhavettu tulyaḥ / (25.2) Par.?

prāpyāpi ratnākarajā svajātiṃ lakṣed gurutvena guṇena vidvān // (25.3) Par.?

apraṇaśyati sandehe śāṇe tu parilekhayet / (26.1) Par.?

sujātakasamutthena likhitvāpi parasparam // (26.2) Par.?

vajraṃ vā kuruvindaṃ vā vimucyānena kenacit / (27.1) Par.?

nāśakyaṃ lekhanaṃ kartuṃ padmarāgendranīlayoḥ // (27.2) Par.?

jātyasya sarve 'pi maṇerna jātu vijātayaḥ santi samānavarṇāḥ / (28.1) Par.?

tathāpi nānākaraṇārthameva bhedaprakāraḥ paramaḥ pradiṣṭaḥ // (28.2) Par.?

guṇopapannena sahāvabaddho maṇir na dhāryo viguṇo hi jātyā / (29.1) Par.?

na kaustubhenāpi sahāvabaddhaṃ vidvānvijātiṃ bibhṛyātkadācit // (29.2) Par.?

cāṇḍāla eko 'pi yathā dvijātīnsametya bhūrīnapi hantyayatnāt / (30.1) Par.?

atho maṇīnbhūriguṇopapannāñchaknoti viplāvayituṃ vijātyaḥ // (30.2) Par.?

sapatnamadhye 'pi kṛtādhivāsaṃ pramādavṛttāvapi vartamānam / (31.1) Par.?

na padmarāgasya mahāguṇasya bhartāramāpatspṛśatīha kācit // (31.2) Par.?

doṣopasargaprabhavāśca ye te nopadravāstaṃ samabhidravanti / (32.1) Par.?

guṇaiḥ samuttejitacārurāgaṃ yaḥ padmarāgaṃ prayato bibharti // (32.2) Par.?

vajrasya yattaṇḍulasaṃkhyayoktaṃ mūlyaṃ samutpāditagauravasya / (33.1) Par.?

tatpadmarāgasya mahāguṇasya tanmāṣakalpākalitasya mūlyam // (33.2) Par.?

varṇadāptyapapannaṃ hi maṇiratnaṃ praśasyate / (34.1) Par.?

tābhyāmīṣadapi bhraṣṭaṃ maṇimūlyātprahīyate // (34.2) Par.?

iti śrīgāruḍe mahāpurāṇe pūrvakhaṇḍe prathamāṃśākhye ācārakāṇḍe padmarāgaparīkṣaṇaṃ nāma saptatitamo 'dhyāyaḥ // (35.1) Par.?