Texts

prātarhute 'gnihotre veṣāya vām iti pāṇī prakṣālyāgnīn paristīrya dakṣiṇato brahmayajamānābhyāṃ stīrtvā saṃtataṃ pṛṣṭhyāṃ stṛṇāti gārhapatyād adhy āhavanīyād yajñasya saṃtatir asi yajñasya tvā saṃtatyai stṛṇāmīti // (1.1) Par.?

uttarataḥ pṛṣṭhyāyāḥ pātrebhyaḥ saṃstīrya dvaṃdvaṃ pātrāṇi prayuṇakti sphyaṃ kapālāny agnihotrahavaṇīṃ śūrpaṃ kṛṣṇājinaṃ śamyām ulūkhalamusalaṃ dṛṣadupalaṃ khādiraṃ sruvaṃ pālāśīṃ juhūm āśvatthīm upabhṛtaṃ vaikaṅkatīṃ dhruvāṃ śamīmayīr vāratnimātrīḥ // (2.1) Par.?

varaṇamayāni śiṣṭāni pātrāṇi // (3.1) Par.?

pātrīm iḍācamasaṃ vedaṃ vedapraravān kuṭarum ājyasthālīṃ caruṃ prāśitraharaṇaṃ praṇītāpātraṃ patnīyoktraṃ prātardauhikāni // (4.1) Par.?

camasenāpaḥ praṇayati / (5.1) Par.?

kāṃsyena brahmavarcasakāmasya dohanena paśukāmasya mṛnmayena pratiṣṭhākāmasyāyasenābhicarataḥ // (5.2) Par.?

vānaspatyo 'sīti camasam ādāya devebhyaḥ śundhasveti camasaṃ prakṣālayati // (6.1) Par.?

pārthivam asi / (7.1) Par.?

devebhyaḥ śumbhasvetītarān // (7.2) Par.?

paścād gārhapatyasya pavitrāntarāpo gṛhṇīte pṛthivīṃ manasā dhyāyan / (8.1) Par.?

yad vo revatī revatyaṃ yad vo haviṣyā haviṣyam / (8.2) Par.?

yad va ojo yac ca nṛmṇaṃ taṃ va ūrmiṃ madhumantaṃ devayajyāyai juṣṭaṃ gṛhṇāmi / (8.3) Par.?

iti // (8.4) Par.?

prokṣaṇīr dharmaiḥ saṃskṛtya brahmann apaḥ praṇeṣyāmīty āmantryāvadhāya pavitre sphyena saha praṇayati samaṃ prāṇair dhārayamāṇaḥ ko vaḥ praṇayati sa vaḥ praṇayatu / (9.1) Par.?

kasmai vaḥ praṇayati tasmai vaḥ praṇayatu / (9.2) Par.?

bṛhaspatir vaḥ praṇayatu / (9.3) Par.?

poṣāya tveti // (9.4) Par.?

uttarata āhavanīyasya sphyenoddhatya sādayati ko vo yunakti sa vo yunaktu / (10.1) Par.?

kasmai vo yunakti tasmai vo yunaktu / (10.2) Par.?

bṛhaspatir vo yunaktu / (10.3) Par.?

viśvebhyaḥ kāmebhyo devayajyāyā iti // (10.4) Par.?

adhvaryuyajamānau vācaṃ yacchetām ā haviṣkṛtaḥ // (11.1) Par.?

paristaraṇaiḥ svācchādya pavitrapāṇiḥ pātrāṇi saṃmṛśati saṃsīdantāṃ daivīr viśa iti // (12.1) Par.?

vānaspatyāsīty agnihotrahavaṇīm ādatte // (13.1) Par.?

varṣavṛddham asīti śūrpam // (14.1) Par.?

urv antarikṣaṃ vīhīti vrajati // (15.1) Par.?

pratyuṣṭaṃ rakṣa ity āhavanīye pratitapya yajamāna havir nirvapsyāmīti yajamānam āmantrayate // (16.1) Par.?

yadi pravased agne nirvapsyāmīti brūyāt // (17.1) Par.?

vrīhyāgrayaṇeneṣṭvā vrīhibhir yajetā yavebhyo yavair vā vrīhibhyaḥ // (18.1) Par.?

paścād agniṣṭhaṃ śakaṭaṃ yogyakṛtaṃ chadiṣmat sapariṇaṭkam // (19.1) Par.?

tasmād adhi nirvapati // (20.1) Par.?

pātryā vā sphyam avadhāyānasān mantrān japan // (21.1) Par.?

dhūr asīti dhuram abhimṛśati // (22.1) Par.?

devānām asi vahnitamam ity uttarām īṣām ālabhya japati // (23.1) Par.?

viṣṇoḥ kramo 'sīti pādam ādadhāti // (24.1) Par.?

ahrutam asīty ārohati // (25.1) Par.?

uru vātāyety avasārayati // (26.1) Par.?

mitrasya vaś cakṣuṣā prekṣa iti haviṣyān prekṣate // (27.1) Par.?

agnihotrahavaṇyām avadhāya muṣṭinā nirvapaty agnihotrahavaṇyāḥ śūrpe devasya va ity agnaye vo juṣṭān nirvapāmy amuṣmai vo juṣṭān iti yathādevatam / (28.1) Par.?

trir yajuṣā tūṣṇīṃ caturtham // (28.2) Par.?

idaṃ devānām iti niruptān abhimṛśati / (29.1) Par.?

idam u naḥ sahety avaśiṣṭān // (29.2) Par.?

gopīthāya tvā rakṣāyai tvā nārātyā iti niruptān // (30.1) Par.?

dṛṃhantāṃ duryā ity avarohati // (31.1) Par.?

svāhā dyāvāpṛthivībhyām iti skannaprāyaścittaṃ japati // (32.1) Par.?

nirvaruṇasyeti śakaṭaṃ niṣkrāmayati // (33.1) Par.?

svar abhivyakśam ity ākāśaṃ prekṣate // (34.1) Par.?

jyotir vaiśvānaram ity āhavanīyam // (35.1) Par.?

urv antarikṣam anvihi / (36.1) Par.?

adityāstvopasthe sādayāmīti paścād gārhapatyasya sādayati // (36.2) Par.?

agne havyaṃ rakṣasveti pura upasādayati // (37.1) Par.?

anirmṛṣṭāyām agnihotrahavaṇyāṃ prokṣaṇīṃ saṃskṛtya haviṣyaṃ prokṣaty anabhiprokṣann agnim agnaye vo juṣṭān prokṣāmy amuṣmai vo juṣṭān iti yathādevatam / (38.1) Par.?

trir yajuṣā tūṣṇīṃ caturtham // (38.2) Par.?

pātrāṇi ca yad vo 'śuddha ālebha iti trir uttānāni paryāvartya // (39.1) Par.?

adityās tvag asīti kṛṣṇājinam ādāyāvadhūtaṃ rakṣa ity utkare trir avadhūnoty upariṣṭādgrīvam udagāśasanam // (40.1) Par.?

adityās tvag asi prati tvādityās tvag vettv iti // (41.1) Par.?

paścād utkarasyāstṛṇāti pratyaggrīvam uttaraloma pratyagbhasadam abhibhujan // (42.1) Par.?

anutsṛjan kṛṣṇājinam ulūkhalam ādadhāti pṛthugrāvāsīti // (43.1) Par.?

na riktam avasṛjati // (44.1) Par.?

agner jihvāsīti haviṣyān vapati / (45.1) Par.?

trir yajuṣā tūṣṇīṃ caturtham // (45.2) Par.?

bṛhadgrāvāsīti musalam ādāya / (46.1) Par.?

ūrdhvasūr vānaspatya iti vā // (46.2) Par.?

apahataṃ rakṣo haviṣkṛd ehīty avahanti / (47.1) Par.?

apahato 'ghaśaṃso haviṣkṛd ehīti dvitīyam / (47.2) Par.?

apahatā yātudhānā haviṣkṛd ehīti tṛtīyam // (47.3) Par.?

haviṣkṛd āgahīti rājanyasya haviṣkṛd ādraveti vaiśyasya // (48.1) Par.?

patny avahanti // (49.1) Par.?

kuṭarur asīty āgnīdhraḥ kuṭarum ādāyeṣam āvadeti dṛṣadam āhanti / (50.1) Par.?

ūrjam āvadeti dvitīyaṃ rāyaspoṣam āvadety upalām // (50.2) Par.?

trir etena dharmeṇa // (51.1) Par.?

varṣavṛddhamasīti śūrpam ādatte // (52.1) Par.?

varṣavṛddhāḥ stheti haviṣyān prekṣate // (53.1) Par.?

prati tvā varṣavṛddhaṃ vettv ity udvapati // (54.1) Par.?

parāpūtaṃ rakṣa ity uttare niṣpunāti // (55.1) Par.?

puroḍāśakapāle tuṣān opyādhastāt kṛṣṇājinasyopāsyati praviddho rakṣasāṃ bhāga iti // (56.1) Par.?

idam ahaṃ rakṣo 'vabādha idam ahaṃ rakṣo 'dhamaṃ tamo nayāmīti pārṣṇyā tuṣān avabādhate // (57.1) Par.?

apaḥ spṛṣṭvā vivinakti devo vaḥ savitā vivinaktu suvicā vivicyadhvam iti // (58.1) Par.?

viviktān āvapati // (59.1) Par.?

devebhyaḥ śundhadhvam iti triḥ phalīkaroti // (60.1) Par.?

tena dharmeṇānabhibhujan kṛṣṇājinam āstīrya dhiṣaṇāsi pārvatīti dṛṣadam ādadhāti // (61.1) Par.?

dhiṣaṇāsi pārvatī prati tvā pārvatī vettv ity upalām // (62.1) Par.?

adityāḥ skambho 'sīti śamyām upakarṣati paścādudīcīnakumbām // (63.1) Par.?

dhānyam asīty adhivapati trir yajuṣā tūṣṇīṃ caturtham // (64.1) Par.?

prāṇāya tveti prācīm upalāṃ prakarṣaty apānāya tveti pratīcīṃ vyānāya tveti madhye vyavadhārayati // (65.1) Par.?

dīrghām anu prasṛtim iti saṃsthāpayati // (66.1) Par.?

mitrasya vaś cakṣuṣāvekṣa iti piṣṭāny avekṣate // (67.1) Par.?

devo vaḥ savitā hiraṇyapāṇir upagṛhṇātv ity avaśīryamāṇāny upagṛhṇāti // (68.1) Par.?

dāsī pinaṣṭi patnī vā // (69.1) Par.?

aṇūni kurutād iti saṃpreṣyati // (70.1) Par.?