Texts

yudhiṣṭhira uvāca / (1.1) Par.?

yathā jyeṣṭhaḥ kaniṣṭheṣu vartate bharatarṣabha / (1.2) Par.?

kaniṣṭhāśca yathā jyeṣṭhe varteraṃstad bravīhi me // (1.3) Par.?

bhīṣma uvāca / (2.1) Par.?

jyeṣṭhavat tāta vartasva jyeṣṭho hi satataṃ bhavān / (2.2) Par.?

guror garīyasī vṛttir yā cecchiṣyasya bhārata // (2.3) Par.?

na gurāvakṛtaprajñe śakyaṃ śiṣyeṇa vartitum / (3.1) Par.?

guror hi dīrghadarśitvaṃ yat tacchiṣyasya bhārata // (3.2) Par.?

andhaḥ syād andhavelāyāṃ jaḍaḥ syād api vā budhaḥ / (4.1) Par.?

parihāreṇa tad brūyād yasteṣāṃ syād vyatikramaḥ // (4.2) Par.?

pratyakṣaṃ bhinnahṛdayā bhedayeyuḥ kṛtaṃ narāḥ / (5.1) Par.?

śriyābhitaptāḥ kaunteya bhedakāmāstathārayaḥ // (5.2) Par.?

jyeṣṭhaḥ kulaṃ vardhayati vināśayati vā punaḥ / (6.1) Par.?

hanti sarvam api jyeṣṭhaḥ kulaṃ yatrāvajāyate // (6.2) Par.?

atha yo vinikurvīta jyeṣṭho bhrātā yavīyasaḥ / (7.1) Par.?

ajyeṣṭhaḥ syād abhāgaśca niyamyo rājabhiśca saḥ // (7.2) Par.?

nikṛtī hi naro lokān pāpān gacchatyasaṃśayam / (8.1) Par.?

vidulasyeva tat puṣpaṃ moghaṃ janayituḥ smṛtam // (8.2) Par.?

sarvānarthaḥ kule yatra jāyate pāpapūruṣaḥ / (9.1) Par.?

akīrtiṃ janayatyeva kīrtim antardadhāti ca // (9.2) Par.?

sarve cāpi vikarmasthā bhāgaṃ nārhanti sodarāḥ / (10.1) Par.?

nāpradāya kaniṣṭhebhyo jyeṣṭhaḥ kurvīta yautakam // (10.2) Par.?

anujaṃ hi pitur dāyo jaṅghāśramaphalo 'dhvagaḥ / (11.1) Par.?

svayam īhitalabdhaṃ tu nākāmo dātum arhati // (11.2) Par.?

bhrātṝṇām avibhaktānām utthānam api cet saha / (12.1) Par.?

na putrabhāgaṃ viṣamaṃ pitā dadyāt kathaṃcana // (12.2) Par.?

na jyeṣṭhān avamanyeta duṣkṛtaḥ sukṛto 'pi vā / (13.1) Par.?

yadi strī yadyavarajaḥ śreyaḥ paśyet tathācaret / (13.2) Par.?

dharmaṃ hi śreya ityāhur iti dharmavido viduḥ // (13.3) Par.?

daśācāryān upādhyāya upādhyāyān pitā daśa / (14.1) Par.?

daśa caiva pitṝnmātā sarvāṃ vā pṛthivīm api // (14.2) Par.?

gauraveṇābhibhavati nāsti mātṛsamo guruḥ / (15.1) Par.?

mātā garīyasī yacca tenaitāṃ manyate janaḥ // (15.2) Par.?

jyeṣṭho bhrātā pitṛsamo mṛte pitari bhārata / (16.1) Par.?

sa hyeṣāṃ vṛttidātā syāt sa caitān paripālayet // (16.2) Par.?

kaniṣṭhāstaṃ namasyeran sarve chandānuvartinaḥ / (17.1) Par.?

tam eva copajīveran yathaiva pitaraṃ tathā // (17.2) Par.?

śarīram etau sṛjataḥ pitā mātā ca bhārata / (18.1) Par.?

ācāryaśāstā yā jātiḥ sā satyā sājarāmarā // (18.2) Par.?

jyeṣṭhā mātṛsamā cāpi bhaginī bharatarṣabha / (19.1) Par.?

bhrātur bhāryā ca tadvat syād yasyā bālye stanaṃ pibet // (19.2) Par.?